Page 80 - Mustafa Baş KUR’AN-I KERİM’İN MADDİ VARLIĞI

YAHUDİ VE İSLAM GELENEĞİNDE “KİTAP” KAVRAMINA
KARŞILAŞTIRMALI BİR DEĞERLENDİRME 79

len bu vahiy türü Yahudi hikmet anlayışının temelini oluşturan
Ketuvîm seviyesi kabul edilmiş ve yukarıdaki krallara gelen bü-
tün bu vahiyler Ketuvîm’de toplanmıştır. Bilhassa Kral Davud’a
gelen Mezmurlar (Zebur), Süleyman’a gelen Özdeyişler, Neşide-
ler Neşidesi gibi eserler bu türdendir. Kimi zaman Ezra gibi bir
peygambere gelen vahiyler ve krallara ait bilgiler ve hikmetle-
ri ihtiva eden Tarihler de bu derleme arasına yerleştirilmiştir. 38

Yahudi hikmet geleneği özellikle II. Mabed döneminde
yoğunlaşarak devam etmiş Ketuvîm’de temeli belirlenen hik-
meti oldukça ileri seviyeye taşımıştır. Hatta bu eserler, Ketuvîm
eserlerini vahiy derecesi olarak Neviîm’le eş değer bazen de
39
onun da üzerine çıkarmıştır. Örneğin hikmet literatürünün
temsilcilerinden biri olan Ben Sirah, Neviîm eserlerini hikme-
te dayalı yorumlayan ilk kişi olarak sanki bu iki literatürü eş
40
değerde görmüş gibidir. Kökenini Mısır ve Greek hikmet ge-
41
leneğinin Tora öğretileriyle birleştirmesinden alan Ketuvîm,
Yahudi bilginler tarafından, “eskilerin hikmeti” kabul edilir. Bu
literatüre bağlı eserler, Yahudi hikmet geleneğinin öncüsü sayı-
lan Kral Süleyman’a nisbet edilenler de dâhil olmak üzere Kral
Davud’a atfedilerek, onun elinden çıkmış gibi, Davud’un Ki-
42
tapları yani Mezmurlar olarak isimlendirilir. Bu, antik İsrail

38 Alan Cooper, “Aspects of Jewish Reception of the Ketuvim (Writings)”, The
Oxford Handbook of The Writings of the Hebrew Bible, ed. Donn E. Morgan
(USA: Oxford University Press, 2019), 430-434.
39 Eldar Hasanoğlu, “Erken Dönem Yahudi Kaynaklarına Göre Tanah’ın
Kanonize Edilmesi”, Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 17/32
(Aralık 2015), 28.
40 Philippe Guillaume, “New Light on the Nebiim from Alexandria: A
Chronography to Replace the Deuteronomistic History”, JHS 5/9 (2005), 19.
(1-51).
41 Guillaume, “New Light on the Nebiim”, 20.
42 Hasanoğlu, “Tanah’ın Kanonize Edilmesi”, 29-30.