Page 75 - Mustafa Baş KUR’AN-I KERİM’İN MADDİ VARLIĞI

74 KUR’AN-I KERİM’İN MADDİ VARLIĞI

16
sefer kelimesine dönüştüğü belirsizdir. Aslında Tora, adı-
)
na sofer (רֵפֶוֹסֵ denilen kâtipler tarafından parşömenler üzeri-
ne dinî kurallara uygun şekilde yazıldığı için hususiyetle Sefer
17
Tora olarak isimlendirildiği düşünülebilir. Fakat henüz Tora
kâtiplik geleneğini ifade eden soferîm ortaya çıkmadan önce de
sefer kelimesinin başta Tora olmak üzere kutsal metinle ilgi-
li diğer kitapları da ifade etmek için de kullanılmasından yola
çıkarak ktavın kullanım alanının farklı bir yazım türünü ifade
ettiği düşünülebilir. Örneğin “Musa Peygamber kendi vahiyle-
rini yazdı” ifadesinde “yazmak” fiili katav ile karşılanırken, va-
hiy ve bu vahiylerin derlendiği kitap, bu fiilden türemiş ktav
18
değil sefer ile karşılanmıştır (Moşe katav sifrû). Bu bağlamda
mezkûr kavramın Arapça kitap kelimesine anlam bakımından
büyük oranda benzese de İslam’da vahye muhatap olmuş halk-
ları tanımlamak için kullanılan ehl-i kitap kavramının, İbrani-
19
cede ‘am ha-Sefer şeklinde ifade edilmesi önemlidir.
Yazmayı ifade etse dahi ktav kelimesinin İbranicede ge-
nel bir kullanım olarak kitabı ifade etmemesinin nedeni, ktav-
la ifade edilen eserlerin Yahudi geleneğinde başka bir literatüre
atıf yapıyor olmasından kaynaklanıyor olabilir. Çünkü Yahu-
di geleneği ktav kelimesi geçtiğinde genellikle iki şeyi anlar:
Genel anlamda “ilahi otoriteye bağlı bir şeyi kaydetmek” yani
tanrısal vahyin yazımı (katûv/בותָָכְ ), ki buradaki yazım vahyin
kitap haline getirilmesini (sefer) değil kayda alınmasını ifade

16 Marcus Jastrow, A Dictionary of the Targumim, The Talmud Babli and Yerushalmi,
and the Midrashic Literature (London: Luzac & G. P. Putnam’s Sons, 1903),
2/1017.
17 Aaron Rothkoff – Louis Isaac Rabinowitz, “Sefer Tora”, Encyclopedia Judaica
(Jarusalem: Keter Publishing House, 2007), 18/241.
18 Jastrow, A Dictionary of the …, 2/1018.
19 Abdullah Altuncu, “Yahudi Geleneğinin Kutsal Metni: Sefer Tora”, K7AÜİFD
9/1 (2022), 32.