Page 78 - Mustafa Baş KUR’AN-I KERİM’İN MADDİ VARLIĞI

YAHUDİ VE İSLAM GELENEĞİNDE “KİTAP” KAVRAMINA
KARŞILAŞTIRMALI BİR DEĞERLENDİRME 77

Musa Peygamber’e verilen buyruklar Kur’an vahyinde oldu-
30
ğu gibi şifahen değil, yazılı olarak iletildiğini gösterir. İşte bu
tecrübe, Yahudi geleneğinde vahyin ötesinde, tamamen maddi
bir ortamda tecelli eden bir hâl olduğu için Musa, ittifakla en
yüce peygamber, bu manzaraya şahit olan İsrailoğulları da hiç-

bir topluma nasip olmayan ve hiçbir zaman olmayacak olan se-
31
çilmiş halk kabul edilmiştir. Çünkü Tanrı, onlara verdiği buy-
rukları bir melek aracılığıyla değil Kendisi iletmiş, kutsal met-
nini de yine Kendi elleriyle taşa kazımıştır.

Yahudi geleneği açısından Tora’dan sonra Neviîm adıy-
la bilinen “Peygamberler” bölümü, gila terimi ile ifade edi-
len Tanah’ın ikinci dereceli vahiy grubunu oluşturur. Bu vahiy
türünün peygamberlere başta melek aracılığıyla olmak üzere
mar’eh ve maḥaze adı verilen vizyon ve rüya ile gelen ve onlara
peygamberliği (nevuah) sunan sembolik ifadeler içerdiği kabul
32
edilir. Bilhassa vizyon, kavôd/lucid speculum aksine bilinç kay-
bı olmadan duyuların ötesinde sembolik algı düzeyi/imgelem
33
ile oluşan görüntülerin gerçekleştiği bir vahiy türüdür. Bu
tarz bir peygamberlik Tanah açısından sadece Yahudiliğe özgü
olmayıp başka toplumlara da gelebilir ve Musa Peygamber’in
Sina temaşasında olduğu gibi iletildiği toplumun değil sade-
ce peygamberin seçildiği anlamına gelir. Nitekim Tora’da öteki

30 Hidayet Aydar, “Kur’an’da Kitap Kavramı ve Bir Kitap Olarak Levh-i
Mahfuz”, İÜİFD 2 (2000), 63 (4. Dipnot).
31 J. Frederic Mc Curdy, “Prophets and Prophecy”, Jewish Encyclopedia, ed. Isidore
Singer (New York: Funk and Wagnalls Company, 1906), 10/213; Kaufmann
Kohler, “Revelation”, Jewish Encyclopedia, ed. Isidore Singer (New York: Funk
and Wagnalls Company, 1906), 10/397.
32 Norman Saul Goldman, “Rabbinic Theology and the Unconscious”, Journal of
Religion and Health 17/2 (April 1978), 144.
33 Kurt Nussbaum, “Abnormal Mental Phenomena in the Prophets”, Journal of
Religion and Health 13/3 (July, 1974), 195.