Page 83 - Mustafa Baş KUR’AN-I KERİM’İN MADDİ VARLIĞI

82 KUR’AN-I KERİM’İN MADDİ VARLIĞI

eden bir dinler tarihi kavramı olarak merkez sembolizmi adı-
48
nı da verebiliriz. Benzer bir anlayışı İdealar kavramı altın-
da Platon felsefesinde de görmek mümkündür. Akdemir’in
kitap kavramıyla ilgili ikinci kategorisi, Kur’an dâhil olmak
49
üzere bütün kutsal kitapları kapsar ki bu bağlamda kitâbdan
kastedilen “vahiy” olsa gerektir. Ona ait üçüncü kategori ise
vahiy dışında kalan ve bir şemsiye kavram olarak bütün ya-
zılı belge, mektup, karar ve hükümleri kapsayan “kitap” te-
50
rimidir. Nitekim Kur’an’da “Biz ise her şeyi bir kitapta sa-
51
yıp yazmışızdır”, “Şüphesiz biz, ölüleri mutlaka diriltiriz.
Onların yaptıklarını ve bıraktıkları eserlerini yazarız. Biz,
52
her şeyi apaçık bir kitapta kaydetmişizdir”, “İşte kitabımız,
size karşı gerçeği söylüyor. Çünkü biz yapmakta olduklarını-
53
54
zı kaydediyorduk”, “her sürenin bir kitabı vardır”, “Apaçık
Kitab’a andolsun ki biz, anlayıp düşünmeniz için onu Arap-
ça bir Kur’an kıldık. O, katımızda bulunan Ana Kitap’tadır.
55
Yücedir, hikmetlidir” gibi örnekler kitâb kavramının vahiy
dışı genel kullanımını ifade ederler, yoksa günümüz anlamıyla
Kur’an’ın iki kapak arasında bir kitap oluşunu değil.

48 Örnekler için bk; Mircea Eliade, Ebedi Dönüş Mitosu, çev. Ayşe Meral
(İstanbul: Dergâh Yayınları, 2017), 25-30.
49 Bk; el-Bakara, 2/44, 53, 87; Âl-i İmrân, 3/184; en-Nisa, 4/136; el-En’âm,
6/154, 156.
50 Bk; el-Bakara, 2/157, 178; en-Nisa, 4/103; el-Hicr, 15/4; el-İsrâ, 17/14,
71; es-Saffat, 37/157. Zeki Tan, “Kur’ân’ı Anlamada Cahiliyenin Kitap
İnancını Bilmenin Önemi”, IÜ SosBilDer 16 (Ekim 2018), 124-125. Salih
Akdemir’den alıntı, Kur’ân’a Dilbilimsel Yaklaşımlar (İstanbul: Kuramer
Yayınları), 2017, s. 113.
51 en-Nebe, 78/29.
52 Yâsîn, 36/12.
53 el-Câsiye, 45/29.
54 er-Ra’d, 13-38.
55 ez-Zuhruf, 43/2-4.