Page 73 - Mustafa Baş KUR’AN-I KERİM’İN MADDİ VARLIĞI

72 KUR’AN-I KERİM’İN MADDİ VARLIĞI

Biz bu çalışmada Arapça kitâb kavramını, İslam geleneğine
hem itikadi hem de dilbilimsel bakımdan en yakın din kabul
edilen Yahudilikten yola çıkarak değerlendirmeye çalışacağız.
Arapça ve İbranice kitap/ktav kavramlarının ortak bir köken
ve kültür birliğinin ürünü olmalarından yola çıkarak Yahudi ve
İslam geleneğinde bu kelime kapsamına giren vahiy geleneği-
ni de tahlil etmeye çalışacağız. Çalışmada metodolojik olarak
dinler tarihinin fenomenolojik yönteminden yararlanarak, her
iki kavramın anlam dünyasını kendi dinî perspektifinden anla-
maya çalışacak, karşılaştırmalı metotla iki dinin kitab kavramı-
nı kıyaslayacağız.

1. Yahudi Dinî Geleneğinde Ktav

İbranicede kitap kavramına gönderme yapan iki ayrı fiil
)
vardır: ktav ve sefer. Bu kavramlardan ilki olan ktav (ב ָתָ ְכְ , ge-
nel olarak “yazmak” anlamına gelen katav (ב ַתָָכָּ) fiil kökünden
türemiştir. Katav kökünün literal olarak ilk anlamı, genel ola-
rak “yazma” eylemini ifade eder. Fiilin ikinci anlamı, ilk anla-
ma bağlı olarak gelişir ve yazma eyleminin sonucuna gönder-
me yaparak bütün yazılı belge, not ve yazılmış nesnelerin ge-
10
nel adı olan “mektup (miḫtav/ב ָתָּ ְכְ ִמִ)” şeklinde ifade edilir. Fiil
kökünün ilk manası olan “yazma”, kelimenin en genel anlamdır
ve buna bağlı olarak ktav (ב ָתָ ְכְ) kavramının içine giren bütün
yazma eylemleri, bu eylemin ürünü kabul edilen yazılmış eser-
ler ve yazma bir esere bağlı en ufak bir kelime ve harf dahi bu
kapsama girer. Öyle ki yazma eyleminin en ilkel hali olan harf
ve sembollerle taşa kazınan tabletler gibi her türlü nesne de bu

10 Samuel Lee, A Lexicon: Hebrew, Chaldee, and English (London: y.y., 1840,
313; William Gesenius, A Hebrew and English Lexicon of the Old Testament
(London: Clarendon Press, 1906), 508.