Page 379 - Mustafa Baş KUR’AN-I KERİM’İN MADDİ VARLIĞI

378 KUR’AN-I KERİM’İN MADDİ VARLIĞI

insanları eğitmek için indirilmiş bir kitaptır. Kur’an’ı indiren
Allah’ın ulaşmak istediği, daha doğrusu insanları ulaştırmak is-
tediği amaçları vardır; bunlar eğitsel amaçlardır; insanlar vahiy
vasıtasıyla eğitilerek, aklen ve kalben bir biçime kavuşturulmak
istenmektedir. Kur’an’ın sureleri ve ayetleri, söz konusu amaç-
lara ulaştıracak olan eğitsel muhtevayı oluşturmaktadır. Amaç
da açık veya örtük şekilde bu muhteva içindedir. Muhtevanın,
yani sureleri oluşturan ayetlerin dil, ifade ve diziliş özellikleri
vb. aynı zamanda yönteme de işaret eder. Amaçlara ulaştıracak
muhtevaya uyup uymamanın sonuçları hakkındaki belirleme-
ler ise ölçme ve değerlendirmeye delalet olarak yorumlanabi-
lir. Sonuçların ölçülmesine ve değerlendirilip verilen hükümle-
rin icrasına yönelik açıklamalar da yine ilgili yöntemleri içinde
barındırır.

İlk kabulü şu şekilde biraz daha açmak mümkündür.
Amaçlar açısından bakacak olursak: Kur’an’ın bir bütün/kitap
olarak amacı/amaçları vardır. Yine her surenin amacı/amaçları
söz konusudur. Surelerin amaçlarının olabileceğini söylerken,
sure içindeki bazı ayet gruplarının da ayrı amaçlarının olabile-
ceğini kabul ve ifade etmiş olmaktayız. Bu bazen bir veya bir-
kaç ayette de olabilir. Ancak her ayetin, ayetlerdeki kelimelerin
ve harflerin müstakil amacı, yani muhatap insanlara kazandır-
mak istediği amaçları olabileceği pedagojik meal-tefsir çalış-
masının sınırları içinde değildir. Elbette Kur’an’ı anlama çaba-
sında, isterse meal çalışması olsun, Kur’an’ın müstakil her har-
finin, kelimesinin, ayetinin anlamı ve amacı üzerinde durulma-
sı gereken temel çalışmalar da vardır, olmalıdır. Pedagojik me-
al-tefsir çalışması, bu temel çalışmaları da kullanarak yapılması
gereken ve okunabilen ve anlamlandırılabilen bir meal-tefsir
üretmeyi amaçlar.