Page 384 - Mustafa Baş KUR’AN-I KERİM’İN MADDİ VARLIĞI

PEDAGOJİK MEAL-TEFSİR YA DA KUR’AN’IN PEDAGOJİK OKUNMASI
ÜZERİNE BİR TEKLİF DENEMESİ 383

inmesini gerektirenlerin, verilmek istenen esas mesajların an-
laşılmasına, anlamlandırılmasına katkı sunan muhtevayı oluş-
turmaktadırlar. Elbette bir yan ürün olarak tarihe, tabiata, ev-
rene ve içindekilere dair birçok bilgi de kazandırmaktadırlar.
Ama meseleyi bu tarafa kaydırmak, vahyin amacını anlamada
eksen kaymasına götürür. Dolayısıyla özellikle kıssa ve mesel-
lerde de amaç ve muhteva bütünlüğü aranmalıdır. Çünkü her
kıssa veya mesel Hz. Peygamberin veya muhataplarının vahye
sebep olan konudaki mesajı anlamalarını kolaylaştırmak üze-
re vahyedilmiştir. Aynı peygambere ait kıssaların bölük pör-
çük, çeşitli surelerde yer almasının hikmeti bu olmalıdır. İnsa-
nın kendi yaratılışı dâhil tabiat örnekleri de benzer bütünlük
içinde anlaşılmalıdır.

Mukattaa harflerinden başlayarak, surelerdeki ayetlerin ve
ayetlerin içerdiği kıssa, mesel, mesaj vb. dizilişi, kullanılan dil
ve anlatım ise yönteme işaret etmektedir. Her surede farklı bir
dizilim, dil ve anlatım keşfedilebilir.

Muhatapların, Hz. Peygamber dâhil, tutum ve eylemleri
hakkındaki sonuçtan haber vermeye yönelik muhteva ise hem
muhtevaya hem de ölçme ve değerlendirmeye ve onun yöntem-
lerine işaret edecek şekilde incelenebilir. Bu hususta odak nok-
tasını dirilme ve sonraki hayata inanma oluşturmaktadır. Bu-
nun için ölmüş tabiatın canlanışını, ilk yaradılışı örnek verme,
hesap ve ceza oluşturmaktadır. Burada da geçmiş kavimlerden
örnekler verilmekte ve darbı mesellerle anlatım yapılmaktadır.

Zikredilen yaklaşım çerçevesinde yapılacak pedagojik bir
Kur’an okuması sonunda, okunması ve anlaşılması kolaylaştı-
rılmış, dolayısıyla Kur’an’ın eğitim kitabı olma amacına hizmet
edecek bir pedagojik meal-tefsir üretilebilir.