Page 47 - Türk Ortodoks Patrikhanesi

38 Dr. Mustafa BAŞ

itibaren bağımsızlık peşinde olan Yunanistan'ın bağımsızlığını nihai ola­
rak ! 832 yılında yapılan İstanbul Kongresi ile tanımıştır (60). Bu devletin
6 )
kuruluşunda din adamlarının önemli rolleri olmuştur< ı .
Patrikhane, Yunan Devleti kurulduktan sonra da yıkıcı ve bölücü fa­
aliyetlerine devam etmiş, yeni kurulmuş olan devletin sınırlarının ge­
nişlemesi için çeşitli isyanların çıkmasına zemin hazırlamıştır. Girit
Adasında 1 8 97 yılından itibaren organize olarak başlayan ve daha son­
ra adanın Yunanistan'la birleşmesine kadar uzanan isyan da yine Pat­
rikhane tarafından organize edilmiştir (62) .
Girit İsyanı'nda da önemli rol üstlenmiş ve bu adanın Yunanistan'la
birleşmesinde katkıları bulunmuş olan Venizelos, 6 Ekim 1 9 1 0 tarihin­
de Yunan Devletinde Başbakanlığa getirilmiştir. Venizelos, Patrikha­
ne'nin Bizans Grek İmparatorluğunu yeniden ihya etmek üzere taşıdığı
önemi, "Patrikhane Yunanistan'ın emrine girmelidir. Bi.ı suretle birleş­
miş bir Patrikhanenin ilerideki milli davalardaki rolü pek büyük ola­
caktır." şeklinde dile getirmiştir (63 l.
Venizelos'un ehemmiyetini vurguladığı Patrikhane, yıkıcı ve bölü­
cü faaliyetlerini Bulgaristan ve Y u nanistan arasında anlaşma zemini ha­
zırlayarak devam ettirmiştir. Rum Patrikhanesi, Balkanlarda, Osmanlı
Devletine karşı yeni bir savaşın başlatılmasını sağlamış, bundan istifa­
de eden Yunan Devleti de bu savaşa katılarak topraklarını bir misli da­
ha büyütmüştür. Bu savaş esnasında Patrikhane, Makedonya, Tselya ve
Epir'deki kiliselerini harekete geçirerek Türk Ordusunun cephe geri­
sinden vurulmasını sağlamıştır (64).
A y tunç Altında], Birinci Dünya savaşı öncesinde Gaston Des­
hamps 'ın 1 9 1 3 yılında yayınlanan "İstanbul'da" isimli kitabında Patrik
Joahim ile yaptığı görüşmede şöyle dediğini aktarmıştır: "Ben yoksul

(60) Bkz. Şahin, 204.
(6 1 ) Bkz. Hikmet Yavuz Ercan, "Fener ve Türk Ortodoks Patrikhanesi", Ankara Üniversitesi Dil,
Tarih ve Coğrafya Fakültesi Tarih Araştırmaları Dergisi (A.Ü.D.T.C.F. Tar. Ar. Der.), Ankara
· 1967, V/413.
(62) Bkz. Şahin,209-2!0 ; Sofuoğlu, 66-69.
(63) Bkz. Şahin, 2 1 1 .
(64) Bkz. Sofuoğlu, 74-75.