Page 36 - Türk Ortodoks Patrikhanesi

Türk Ortodoks Patrikhanesi 2 7

Süryani Kilisesi n de ilk ayrılık, 1 7 82 yılında kurallara aykırı olarak
'
patrik seçilen Halepli Mihayel Carve'nin, patrik seçimi için kongreye
katılanlar tarafından kabul görmemesiyle ortaya çıkmıştır. Mihayel Car­
ve, bunun üzerine Katolik Misyonerlerle anlaşarak Katolik anlayışını
benimsemiş, Papa tarafından Katolik Süryanilere Patrik olarak tayin
edilmiştir. Osmanlı Devleti başlangıçta bu ayrılığı tanımamış; fakat da­
ha sonra 1 8 45 yılında Katolik Süryaniler'in sayılarının tespitini yaptıra­
rak bu kiliseyi de onaylamıştır. 1 8 52- 1 8 60 yıllarında yürütülen misyo­
nerlik faaliyetleri neticesinde Süryanilerin bir kısmı da, Protestanlığı ka­
bul etmiştir (20 l.

ad- Keldaniler

Osmanlı Devleti hudutları içerisinde varlığını devam ettiren ve gü­
nümüze kadar getiren gruplardan biri de Keldanilerdir. Nesturiler'de
Patrikliğin bir ailede devam etmesine tepki gösterenlerden bir grup,
Keşiş Sulala'nm Patrik olmasinı talep etmiştir. Ancak bu talep, Nestu­
riler' in çoğunluğu tarafından kabul görmemiştir. Nesturi Patriği olama­
yan Keşiş Sulala, daha sonra Vatikana gitmiş, 1 5 53 yılında Papa III. Ju­
lius tarafından Musul Patriği olarak ·tayin edilmiştir. Keşiş Sulala'nın
Musul Patriği olarak tayin edilmesinin akabinde Nesturiler'den Kato­
likliği kabul eden gruba Keldaniler adı verilmiştir (21 l.
Musul'dan sonra 1 8 28 yılma kadar Diyarbakır, Birleşik Keldani
Patrikliğinin merkezi olmuştur. Merkez, daha sonra yine Musul'a ve
'
sonra da Bağdat a taşınmıştır. Patriklik merkezi günümüzdeBağdat'ta
bulunmaktadır( 22) .
Keldaniler, Anadolu coğrafyasının güneydoğusunda yer alan Diyar­
bakır, Mardin, Siirt, Maraş, Urfa, B i tlis, Van, Midyat gibi bölgelerde
yaşamışlardır. Onlar, 1. Dünya Savaşı döneminde, daha sonra da bölge-

(20) Ekz. Türk Ansiklopedisi, "Süryaniler" Ankara 198 1 , XXX/4. Ekrem Sarıkçıoğlu, Dinler Tari­
3
hi, Isparta 1999, 1 9.
1
(2 ) Kadir Albayrak, Keldaniler ve Nesturiler, Ankara 1997, 107.
(22) Al bayrak, 113.