Page 32 - Türk Ortodoks Patrikhanesi
P. 32
Türk Ortodoks Patrikhanesi 2 3
bölgelerinde iskan edilmiş bulunan Hıristiyan Türklerin sayıları a kü
d
çümsenemeyecek ölçüdedir.
a- Hıristiyan Olan Unsurlar ve Gruplar
aa- Rumlar
Osmanlı Devletinin kuruluş devresinden itibaren sergilediği adalet
ve dini müsamaha Rumların dikkatini çekmiştir. Devletin yerleştiği
toprakların yerlisi konumunda olan Rumlar, yavaş yavaş topraklarına
hakim olan Türkler ile aralarında dostluk oluşturmaya ve aralarındaki
ilişkileri geliştirmeye başlamışlardır. Bursa'yı fethettiğinde Rumlar,
Ohan Gazi'ye ; "Sizin Devletinizin günden güne yükseldiğini ve bizim
devletimizin devrinin geçtiğini anladık. Babanızın idaresine geçen köy
lülerin memnun kalıp bir daha bizi anmadıklarını gördük ve biz bu ra
hatlığa heves ettik" diyerek teslim olmuşlardır(3>.
Rum Ortodoks Patrikhanesinin Osmanlı hakimiyeti içerisinde yeni
den kimlik kazanması Fatih Sultan Mehmet döneminde olmuştur. İs
tanbul 'u fetheden Fatih, daha sonra Ortodoks Rumları yeniden teşkilat
landırmış, Patrik il. Anastasios'un istifasından sonra boş bulunan Pat
riklik seçimi ile ilgilenmiştir. Bu seçimde Ruhaniler toplanarak Genna
dios 'u Patrik seçmişlerdir<4>. Ayasofya'nın camiye çevrilmesinden son
ra Patrikhaneye yeni mekan olarak bugün Fatih Camiinin bulunduğu
mekan olan Havariyyun Kilisesi tahsis edilmiştir. Patrikhane buradan
Çarşamba civarındaki Pammakaristos Manastırına, daha sonra da Ba
lat'taki Aya Dimitri Kilisesine taşınmıştır. Aya Dimitri Kilisesine taşın
dıktan sonra Fener adını almıştır. Patrikhane, 1602 tarihinden itibaren de
bu gün bulunduğu Haliç kenarındaki Aya Yorgi manastırında faaliyetle
rini yürütmüştür<Sl.
Rum ve Ortodoks azınlığın temsilcisi durumunda olan patrikhane
ye Fatih tarafından bir çok imtiyazlar verilmiş ve Patrikhane Bizans dö-
(3) Osman Turan, Türk Cihan Hakimiyeti Mefkuresi Tarihi, İstanbul 1979. 524
(4) M.Süreyya Şahin, Fener Patrikhanesi ve Türkiye, l stanbul 1996, 52 ; Adnan Sofoğlu, Fener
Rum Patrikhanesi ve Siyasi Faaliyetleri, İstanbul 1996. 14.
(5) Şahin, 57-59.