Page 33 - Türk Ortodoks Patrikhanesi

24 Dr. Musta a BAŞ
f
neminden daha güçlü hale getirilmiştir. Patrik de milletbaşı olarak ni­
telendirilmiştir (6 l. Fatih tarafından verilen ve "Kimse, Patrike tahak­
küm etmesin, kim olursa olsun hiçbir kimse kendine ilişmesin, kendisi
ve maiyetinde bulunan papazlar her türlü hizmetten ebediyyen muaf ol­
sunlar, kiliseleri camiye tahvil edilmeyecektir. İzdivaç ve defin işleri,
sair adat ve işleri Rum Kilise ve adetlerine göre eskisi gibi yapılacak­
tır" ibarelerini içeren Ferman, Patriğin dini hizmetlerini yerine getirme­
si şartı ile tahta çıkan her padişah tarafından yenilenmiştir<7l.
Ortodoks Hıristiyan tebaaya, Fatih tarafından verilen bu imtiyazlar
patrikhaneyi devlet içinde bir devlet konumuna getirmiştir. Patrikha­
ne'ye diğer sultanlar döneminde de kısıtlama getirilmemiş ve bu imti­
8
yazlar Tanzimat Fermanı ile daha da genişletilmiştir< l.
Patrikhane kendisine tanınan bu imtiyazları yanlış olarak kullanmış
ve Osmanlı Devletinin yıkılmasına sebep olacak yıkıcı ve bölücü faali­
yetlerin merkez üssü olarak tarihteki yerini almıştır. Kurtuluş savası es­
nasında da Ortodoks Rumların Anadol ' y u işgal eden Yunan kuvvetle­
u
rinin yanında yer alması için gayret göstermiştir. Bu sebeplerle savaş
sonrası yapılan nüfus mübadelesinde İstanbul dışında kalan bütün Ana­
dolu' daki Rum nüfus Yunanistan ve adalara gönderilmiştir.

ah- Ermeniler
Osmanlı Devleti n in hakimiyeti altındaki diğer bir dini azınlık Er­
'
meniler'dir. Onlar da Türkler'in engin hoşgörüsünden yararlanmışlar­
dır. Bizans tarafından yıllarca baskı altında tutulan Ermeniler, Türklerin
hakimiyetinde rahat bir nefes almışlardır. Orhan Gazi Bursa'yı fethe­
dince Kütahya'da yerleşmiş olan Ermenileri ve dini liderlerini Bur­
sa'ya getirmiştir. Selçuklular döneminden itibaren Türklerin egemenli­
ği altında yaşayan Ermeniler, merkezi idareye boyun eğen bir tavır ser­
gilemişlerdir. Fatih Sultan Mehmet, İstanbul'u fethettikten sonra Bursa
Bölgesi Metropoliti Piskopos Hovakim'i İstanbul'a çağırmış ve bir Er-

(6) Bkz.Şahin, 59-60.
(7) Bkz. Sofuoğlu, 15.
(8) Bkz. Şahin, 76.