Page 31 - Türk Ortodoks Patrikhanesi

22 Dr. Mustafa BAŞ

olan ve onun görüşüne benimseyenler değişik isimlerle günümüze ka­
dar varlıklarını sürdürmüşlerdir. Bu farklı gruplar arasındaki dini çekiş­
meler zaman zaman bir birlerine karşı çok yoğun baskıyı da beraberin­
de getirmiştir. Bu baskı da, daha çok devlet gücünü arkasına almış bu­
lunan Rum Ortodoks kilisesinin Anadolu'daki diğer kiliselere baskısı
olarak kendini göstermiştir.
Kaynaklar, Bizanslıların baskı ve zulümlerine maruz kalan Ermeni
ve Süryanilerin Türklerin hakimiyetine sıcak baktıklarını bildirmiştir.
Bunun en önemli sebebi olarak da Türklerin, Anadolu T o praklarına ilk
girdiği dönemlerden itibaren idaresi altındaki gayrimüslimlere baskı yap­
maksızın adalet çerçevesinde davranmaları olduğunu ileri sürmüşler­
2
dir( ). Anadolu T o prakları üzerinde 600 yıldan daha fazla bir süre hüküm
sürmüş olan Osmanlı Devleti'nin, Müslüman olmayan vatandaşları ile
ilgili uygulamaları da İslam dininin ölçüsü içerisinde olmuştur. Osmanlı
Devleti, yüzyıllar boyunca bünyesinde farklı din ve mezheplere mensup
olan insanları barındırmış, bunları asimile etmeye çalışmamış, bunlardan
her grubu kendi dini inanışını yaşamasında hür ve serbest bırakmıştır.
Anadolu Coğrafyasının Hıristiyanlığm ilk yayıldığı ve farklı anlayış­
ların ortaya çıktığı topraklar olması, farklı mezheplerin bu topraklarda
Osmanlı hakimiyetine kadar varlıklarını devam ettirmelerini sağlamış­
tır. Bizans döneminde zaman zaman baskı altında tutulan bu mezheple­
rin mensupları, Osmanlı'nın geniş müsamahası altında dini kimliklerini
koruyarak günümüze kadar ulaşmışlardır. Bu grupların başında; gerek
nüfus yoğunluğu ve gerekse Anadolu'ya Türklerin girişinin öncesinde
bu topraklarda yaşayan yerli Rumlar gelmektedir. Rumlar'dan başka
Anadolu'nun doğu bölgelerinde varlığını devam ettiren Gregoryan
Mezhebini kabul etmiş bulunan Ermeniler, kendilerini en eski Hıristi­
yan Kilisesi olarak kabul eden Süryaniler, Keldaniler, sayıları çok az ol­
sa da İstanbul-Galata civarında yerleşmiş bulunan ve aslen Ceneviz'li
olan Katolikler bölgedeki Hıristiyan unsurlar olarak göze çarpmaktadır.
B i zanslı misyonerler tarafından Hıristiyanlaştırılmış, Rum Ortodoks Ki­
lisesi' ne bağlı, Karamanlılar olarak anılan ve Anadolu'nun özellikle iç

(2) Abdurrahman Küçük, Ermeni Kilisesi ve Türkler, Ankara 1997, 81