Page 135 - Mustafa Baş KUR’AN-I KERİM’İN MADDİ VARLIĞI

134 KUR’AN-I KERİM’İN MADDİ VARLIĞI

el-Musta’sımî (ö. 698/1299) ile muhakkak ve reyhani hat da
mushaf yazımında tercih edilmeye başlanmıştır. Osmanlı dö-
neminde ise daha çok muhakkak, reyhani, nesih ve sülüs hat-
ları Mushaf hattı olarak benimsenmiş, yıllar içerisinde kolay
okunması gerekçesiyle nesih hattı mushaf hattı olarak diğerle-
rine tercih edilmiştir.

Mushaf yazımında geleneksel hat/geleneksel form ise Şeyh
Hamdullah (ö. 926/1520) ile olgunlaşmış, Hafız Osman’ın (ö.
1110/1698) yazdığı mushaflarla son halini almıştır. Ayrıca
Şeyh Hamdullah’tan Hafız Osman’a gelininceye kadar mus-
hafın sayfa düzeni, satır sayısı gibi hususlar belli ölçüler kazan-
mış, böylece mushaf yazısına sadelik ve zerafet kazandırılmış-
tır. İşte bu nesih hattı bundan sonra geleneksel mushaf hattı
206
olarak büyük oranda kabul görmüştür. Günümüzde ise artık
bilgisayarın sunduğu imkânlar ile Mushaf hattı daha da gelişti-
rilmiştir. Böylece hem sanatsal yönü bulunan hem de daha ko-
lay okunabilen Mushaf yazısı elde edilmiştir. 207

2. Mushafta Meydana Gelen
Dönüşümlerin Somut İzleri

Çalışmanın bu başlığında, yazıya aktarılmış Kur’an vahyi-
nin mushafa dönüşümü ve günümüze dek mushafta meydana

206 Mehmet Emin Maşalı, “Mushaf ”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi,
TDV Yayınları, İstanbul 2006, 31/242-248; Muhittin Serin, “Mushaf (Hat)”,
Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, TDV Yayınları, İstanbul 2006,
31/248-254.
207 Bu teknikle farklı girişimler mevcuttur. Bunlardan Diyanet İşleri Başkanlığı’nın
da yöneldiği girişim Muhammed Abay’a aittir. Kendisinin Resm-i Osmânî’ye
uygun olarak geliştirdiği Mushaf hattı, günümüzde DİB tarafından özellikle
farklı dillerde bastırılan meallerde metin olarak kullanılmaktadır. Benzer
şekilde bundan daha önce ise Fahrettin Bilgiç tarafında Resm-i Osmani’ye
uygun olarak yazılan mealsiz Mushaf yine DİB tarafından