Page 132 - Mustafa Baş KUR’AN-I KERİM’İN MADDİ VARLIĞI

GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE MUSHAFTAKİ DEĞİŞİMLER ÜZERİNE 131

1. Ebî Hatim es-Sicistânî (255/869)‘ye göre dörttür: Tâm,
Mefhum (Kâfî), Salih (Hasen), Nakıs (Kabîh)

2. İbnü‘l-Enbârî (328/939)‘ye göre üçtür: Vakf-ı tâm,
Vakf-ı hasen, Vakf-ı kabîh

3. ed-Dânî (444/1053)‘ye göre dörttür: Tâm/Muhtâr,
Kâfî/Caiz, Salih/Mefhum, Kabîh/Metruk

4. es-Secâvendî (560/1164)‘ye göre beştir: Vakf-ı Lâzım,
Vakf-ı Mutlak, Vakf-ı Caiz, Vakf-ı Mücevvez, Vakf-ı Murahhas

5. es-Sehâvî (643/1245)‘ye göre dörttür: Tâm (Muhtâr),
Kâfî (Salih), Hasen, Kabîh (Nakıs)

6. el-Üşmûnî (900’ler?)‘ye göre beştir: Tâm/Etemm, Kâfi/
Ekfâ, Hasen/Ahsen, Salih/Aslah, Kabîh/Akbeh.

7. Zekeriya el-Ensârî (926/1520)’ye göre sekizidr: Tâm,
Hasen, Kâfi, Sâlih, Mefhum, Caiz, Beyân ve Kabîh vakf şek-
linde sekizli bir tasnifi benimsemiştir.

Vakf işaretlerini ilk defa harflerle sembolleştiren üç isim
ve geliştirdikleri semboller ise kronolojik olarak şu şekilde
sunulabilir:
1. İbn Evs el-Mukrî (öl. 341/952): Hasen-i hafif ( حِ ), Kâfî
Vakf: ( كَ ), Tâm Vakf: ( مُ ).

2. Ebû‘l-Alâ el-Hemedânî (öl. 569/1173): Vakf-ı temel/
itmâm ( دَ ), Vakf-ı kâfi/ekfâ ( كَ ); Vakf-ı hasen ( سِ ),
Vakf-ı salah/aslah ( صُ ).

Koyuncu, Teoriden Pratiğe Vakf ve İbtida, Hacıveyiszade İlim ve Kültür Vakfı
Yayınları, Konya 2022.