Page 128 - Mustafa Baş KUR’AN-I KERİM’İN MADDİ VARLIĞI

GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE MUSHAFTAKİ DEĞİŞİMLER ÜZERİNE 127

8. Mushafa Durak İşaretlerinin Eklenmesi / es-Secâvendî
(ö. 560/1165)

9. Hat ve Tezhibe Dair Yenilikler / 10. yy İbnu’l-Bevvâb
öncülüğünde

10. Mushafa Ayet Numaralarının Eklenmesi / 1694 Hinc-
kellmann Mushafı

11. Bilgisayar Destekli Mushaf Hattının Geliştirilmesi/21.
yy Cumhuriyet Dönemi

Çalışma, yukarıda belirtilen hususları hızlı bir akışla su-
narken gerektiği hallerde, genel geçer doğrular haline gelmiş
birtakım bilgileri eleştiri süzgecinden geçirecek ve gerçekte ol-
duğu yere koymaya çalışacaktır. Çalışmanın ikinci aşamasında
ise zikredilen dönüşümler ulaşılabilen en eski Mushaf parçala-
rı/Mushaflardan başlanarak günümüze ulaşıncaya kadar örnek
Mushaf görselleriyle somutlaştırılmaya çalışılacaktır.

1. Mushafta Meydana Gelen

Dönüşümün Tarihi Seyri

Kur’an, Hz. Peygamber’in hayatında hem zihinlere nak-
şedilmiş, hem de dönemin yazıya elverişli materyalleri üzerine
196
kaydedilmiştir. Hz. Peygamber’in vefatının ardından mey-
197
dana gelen Reci vakası ve Yemâme savaşında pek çok hafızın
196 Bu hususun keyfiyeti ve yazılı malzemenin akıbeti hakkında ‘2.1.Vahyin Yazıya
Aktarılması (Hz. Peygamber Dönemi)’ başlığı altında detaylı değerlendirmeler
yer almaktadır.
197 Burada özellikle belirtilmesi gereken bir husus vardır. Şöyle ki; o dönemde
hafız kavramı Kur’an’ın tamamını ezbere bilen kimse için kullanıldığı gibi
Kur’an’dan herhangi bir bölümü ezbere bilen kimse için de kullanılırdı.
(Günümüzde de Türkiye dışındaki Müslüman ülkelerde durum böyle devam
etmektedir.) Kaynaklarda Kur’an’ın tamamını ezberleyenler için hâfız, hâmil,