Page 28 - Türk Ortodoks Patrikhanesi

Türk Ortodoks Patrikhanesi 19

ha iyi faaliyet yürütebilmek amacıyla "Codax Comanicus" isimli bir lü­
gat hazırlamışlardır(68). Bu lügatın, Kumanlar'a Hıristiyanlığı açıklamak
için hazırlanmış bir kitap olduğu ileri sürülmektedir(69).
Bu eserler, günlük konuşmanın Türkçe olmasının yanında ibadet ve
din dili olarak da Türkçe'nin kullanıldığını ortaya koymaktadır. Nite­
kim, Kapadokya yöresinde yaşamış ve mübadele ile Y u nanistan a gön­
'
derilmiş bulunan kişilerce anılan bölge üzerine yazılmış bulunan maka­
lelerden oluşan "Kapadokya'daki Sinasos" (Ürgüp) isimli eserde, "Ta­
rihi Zemin" başlıklı makalede de,1 9 . yüzyıla kadar bu yöre insanlarının
Türkçe konuştuğu belirtilmektedir. Bunun yanında bu insanlar için bir­
çok dini kitapların Türkçe olarak basıldığı ve bu durumun önlenmesi
için özellikle 1 9 . yüzyılın başından itibaren çok yoğun faaliyetlerin ya­
pıldığı zikredilmektedir(70). Hıristiyan Türklerin yaşadığı bölgelerde bu­
lunan kitabeler ve diğer belgelerde, her ne kadar alfabe olarak Grek Al­
fabesi kullanılmış olsa da, dil olarak Türkçe'nin kullanıldığı açıkça gö­
rülmektedir(71).
Sonuç olarak Hıristiyan Türkler; dil, isim, örf ve adet gibi birçok
yönlerden Rum, Ermeni gibi diğer Hıristiyan unsurlardan farklı bir ta­
vır sergilemişlerdir. Ancak bu insanların maruz kaldıkları yoğun asimi­
lasyon faaliyetleri, dillerini ve kültürlerini muhafaza etmelerine rağ­
men Türklük şuurunu zayıflatmış, hatta bu şuuru kaybetmelerine sebe­
biyet vermiştir. Bugün Türk olduğu tartışmasız olarak kabul edilen Ga­
gavuzlar, (Gök Oğuz) bu savunduğumuz fikrin canlı delili olarak varlı­
ğını devam ettirmektedirler.

(68) Eröz,15 ; A ygil, 86-87.
(69) Aygil, 86.
(70) Bkz. Robert Browning, "Tarihi Zemin" Kapadokyadaki Sinasos, Basılmamış T e r. Ertuğrul
Malçok, Tar. Bas. y.y. 8.
(71) Bkz. Harun Güngör, Türk Bodun Bilimi Araştırmalan, Kayseri 1998, 225-2 3 7.