Page 98 - Microsoft Word - orjinal

98 øSLÂM HUKUK FELSEFESø

55
Buhârî’ye tercih etmektedirler. Sahîh-i Müslim, mükerrerleriyle bir-
likte yedi binden fazla hadis içermektedir. En önemli úerhi ise en-
Nevevî'nin 18 ciltlik úerhidir.
Bu iki sahihten sonra dört Sünen gelmektedir. Bunlar; øbn Mâce
(ö. 273/886), Ebû Dâvûd es-Sicistânî (ö. 275/888), et-Tirmizî (ö.
275/888 veya 279/292), en-Nesâî'nin (ö. 302/914 veya 303/915) Sü-
nen’leridir. Bu kitaplardan sonra en meúhur olan hadis kitapları ise,
Ebu’l-Hasan ed-Dârekutnî’nin (ö. 385/995) el-Musannef'i ve Ebû Mu-
hammed el-Ba÷avî’nin (ö. 510/1116 veya 516/1122) Mesâbîhu's-
Sünne’sidir. 56
ùiîler'in en önemli hadis veya haber koleksiyonu dört adettir. Bun-
lar ise, Muhammed b. Yakûb el-Küleynî’nin (ö. 328/939 veya
329/940) el-Kâfî'si; øbn Bâyûye'nin (ö. 381/991) Men Lâ Yehduruhu'l-
Fakîh'i; Ca‘fer Muhammed et-Tûsî’nin (ö. 411/1020) el-østibsâr fî-
ma'htülife mine'l-Ahbâr ve Tehzîbü'l-Ahkâm'ıdır. 57

C. Hadislerin Ayıklanması
Hadislerin tedvininden sonra, sahanın uzmanları, hadis ıstılahları
diye bilinen özel ilim dalının prensiplerine göre, ilmî ve eleútirel bir
yaklaúımla onlar üzerinde çalıúmaya baúladılar. Bu sahadaki araútır-
macılara, cerh ve ta’dil adamları adı verilmiútir. Bunlar hadislerin
ayıklanması ve incelenmesi için kurallar koydular ve hadisleri güveni-
lir olma derecelerine göre sahih, hasen, garip ve benzeri kısımlara
ayırdılar. 58
Kur’an-ı Kerim’den sonra øslâm’ın ikinci kayna÷ı olan sünnet,
Kur’an’ı ve mücmel hükümlerini açıklar, genel hükümlerini ise açar.
59
Bütün øslâm mezheplerinde sünnete uymak vâciptir. Bunun delili
Kur'an'da yer alan; “Peygamber size ne verdiyse onu alın, neyi de size
60
yasak ettiyse ondan vazgeçin” ; “Allah’a ve Peygamber’e itaat

55 øbn Haldûn, Mukaddime, s. 287
56 Zikretti÷imiz bu kiúilerin biyografileri için bkz. øbn Hallikân, Vefâyat.
57 Bkz. The Encyclopaedia of Islam, ùîa Maddesi.
58 Bkz. øbn Salâh, Ulumu’l-Hadis, Hindistan 1937, s. 7, 15, 30.
59 Ancak küçük bir grup, Resulullah’tan gelen haberleri reddeder. (eú-ùâfiî, el-Umm,
c. V, s. 250).
60 Haúr 59/7.