Page 102 - Microsoft Word - orjinal

102 øSLÂM HUKUK FELSEFESø

güzel davranmıú olur ve øslâm Dinini birçok iftiradan ve yalanla be-
zenmiú sözlerden korurlardı. Öyle sahte hadisler vardır ki, bazı cahil-
ler onları, øslâm dininde olmayan úeyi, varmıú gibi göstermek ve dini
oldu÷undan baúka úekilde tasvir etmek için silah olarak kullanır.
Ancak bu, bazı oryantalistlerin iddia etti÷i gibi, aksi ispatlanıncaya
kadar her hadisin uydurma oldu÷u anlamına gelmez. Aksine, hadis
bilginleri illetli hadisleri almamıú, râvilerinin de÷erlendirilmesi, adâlet
ve zabt yönünden isnadın araútırılması için ilmî ve sa÷lam ölçüler
ortaya koymuú, böylelikle bu alanda yapılan çalıúmaları sa÷lam ve
73
güvenilir kılmıúlardır. Bu sebeple bugün, yeni selefîye ekolüne men-
sup önderlerin taklide karúı çıktıklarını, daha ileri ve derin çalıúmalara
yöneldiklerini görüyoruz. Öyle ki onlar Buhârî ve Müslim'de bulunan
hadislerin hepsini kabul etmemekte, Buhârî’nin bizzat kendisi veya
râvilerinin hatadan masum olmadı÷ını ispata giriúmektedirler. 74

IV- øcmâ

A. øcmâın Delilleri
øslâm bilginlerinin ço÷unlu÷una göre icmâ, Kitap ve Sünnet’ten
sonra øslâm dininin üçüncü kayna÷ıdır. øcmâ, herhangi bir asırda ya-
úayan müçtehitlerin, dinî bir hükümde ittifak etmeleridir.
Fıkıhçılar bunu, Kitap ve Sünnet’ten delillere dayandırmıúlar, akli
delillerle de desteklemiúlerdir. Bunlar kısaca úu baúlıklar altında açık-
lanabilir:
1. Âyetler:
“Kim, kendisine do÷ru yol besbelli olduktan sonra Peygamber’e
karúı çıkar, Mü’minlerin yolundan baúkasına uyarsa, onu yöneldi÷i
yolda bırakırız ve cehenneme sokarız. Orası ne kötü bir yerdir.” 75
øcmâ, mü’minlerin uyulması gereken yoludur.
“Ey iman edenler Allah’a itaat edin. Peygamber'e ve sizden olan

73 Bu konuda Dr. Abdulkadir'in Tarihu'l-Fıkhi'l-øslâmî kitabında liste olarak zikretti÷i
çok sayıda kitap ve yazmalara bkz. c. I, s. 300-304.
74 Bkz. el-Menâr, yıl 1347/1928, s. 507-516; Muhammed Reúit Rıza, Kitâbu Yüsri’l-
øslâm ve Usûli't-Teúrî‘i'l- Âm, Mısır 1928.
75 Nisâ 4/115.