Page 51 - Microsoft Word - orjinal

SUBHø RECEB MAHMESÂNÎ 51

Bu mezhep, nassların zâhiri anlamına ba÷lanarak içtihat ve kıyas-
tan olabildi÷ince kaçınmasına ra÷men, teoride zaman zaman tek kal-
mıú, di÷er øslâm ekollerinden intikal eden görüúlere uymasa da, ça÷-
daú Batı’da kabul edilen teorilere yakın durmuútur. Meselâ, øslâm
hukukunda zengin kadın, fakir kocasına nafaka vermekle yükümlü
olmadı÷ı halde, mensubu kalmayan bu ekolde kadın nafakayla yü-
kümlü tutulmaktadır. 55

D. Taberî Mezhebi
Mezhebin imamı Ebû Ca‘fer Muhammed b. Cerîr et-Taberî,
224/838 yılında Taberistan’ın Âmül úehrinde do÷du ve 310/922 sene-
sinde Ba÷dat’ta vefat etti. Pek çok ilim dalında bilgili bir âlimdir.
Meúhur Tarîhu’t-Taberî adlı eser ile “daha güzeli yapılmadı” denilen
et-Tefsîru’l-Kebîr li’l-Kur’âni’l-Kerîm adlı eserin müellifidir.
et-Taberî, çok seyahat eden bir fakihtir. eú-ùâfiî, Mâlikî ve ehl-i
re’y’in fıkhını ö÷renmiú, sonra da ayrılarak kendi mezhebini kurmuú-
tur. Mezhebi Ba÷dat’ta yayılmıútır. Ebu’l-Ferec el-Muâfâ en-
56
Nühzüvânî ve di÷erleri bu mezhebin tâbilerindendir. Aynı zamanda
fıkıh alanında da eserler yazmıútır. Bunların en önemlileri; Kitâbu’l-
Latîf, Kitâbu’l-Hafîf, Kitâbu’l-Basît, Kitâbu’l-Âsâr ve øslâm fıkıh
mezhepleri arasında karúılaútırmalı olarak konuları ele alan Kitâbu
57
øhtilâfi’l-Fukahâ adlı eserleridir.
Buna ra÷men Taberî ekolü, hicrî beúinci asrın ortalarında mensubu
kalmayarak tarihin derinliklerine gömülmüútür.

VII- ùiî Mezhepler

A. Ehl-i ùîa
Daha önce açıklanan mezhepler, Ehlisünnet’e nispet edilerek Sün-
nî mezhepler olarak isimlendirilmiútir. Bunlar, Hz. Peygamber Mu-

55 øbn Hazm, el-Muhallâ, Kahire 1347-52/1928-33, c.X, r.1930.
56 Di÷er mensupları ve bu mezhebin usûlüne göre fakih olan bilginlerin isimleri hak-
kında bkz. øbn Nedîm, el-Fihrist, s.327-329.
57 Bu kitabın bir kısmı yazma olarak Mısır Kütüphanesinde bulunmaktadır. 1320/1902
yılında Kahire’de basılmıútır.