Page 52 - Microsoft Word - orjinal

52 øSLÂM HUKUK FELSEFESø

hammed b. Abdullah’ın (s.a.s) vefatından sonra, Hz. Ebû Bekir es-
Siddîk, Hz. Ömer b. el-Hattâb ve Hz. Osmân b. Affân’ın (r.a)’ın halife
olduklarını ifade etmiúlerdir.
Bu konuda bir kısım bilginler, Sünnî mezheplere muhalefet ede-
rek, Hz. Peygamber’in (s.a.s) aile halkından olması, amcasının o÷lu ve
kızı Fâtıma’nın kocası olması, øslâm’a giren ilk erkek olması ve onla-
rın iddialarına göre Hz. Peygamber (s.a.s)’in kendisinden sonra halife
olarak vâsi tayin etmesi sebebiyle, Ali b. Ebî Tâlib’in (k.v), halifeli÷e
daha layık oldu÷unu söylemiúlerdir. Bu sebeple, Ali taraftarı olmuúlar
ve kendilerine ùîa, yani ùîatü’l-ømâm Ali (ømam Ali taraftarı) ismi
verilmiútir. Bugün bunların nüfusu, Müslümanların yaklaúık sekizde
birine ulaúmıútır. 58
ùîa ile Ehlisünnet arasındaki ihtilâfın sebebi, görüldü÷ü gibi, siya-
si kaynaklıdır ve øslâm tarihi boyunca hep böyle olmuútur. Zira ùîa,
Hulefâ-i Râúidîn, Ebû Bekir, Ömer ve Osman ile Emevî ve Abbasî
halifelerinden Ehlibeyt’in hakkını almayı görev edinmiútir. Fakat her
iki grup arasındaki böyle bir ihtilâfı günümüzde haklı kılacak bir se-
bep bulunmamaktadır.
Aynı úekilde, Ehlisünnet ile ùîa arasında, bundan baúka pek çok
ihtilâf konusu bulunmaktadır. ømâmet, içtihat, kaynaklar, usul ve fürû
ile ibadet ve muâmelât gibi hususlar görüú ayrılı÷ı bulunan konular-
dandır. Yeri geldikçe, bu ihtilâflardan bazılarına iúaret edece÷iz.
ùîa’ya göre imâmet, kendi aralarında da fırkalara bölünmelerine
sebep olan bir konudur. Bu fırkaların en önemlileri, ømâmiyye,
Zeydiyye ve øsmâiliyye’dir. Bu fırka müntesiplerinin tamamı,
imâmetin Ehlibeyt’in hakkı oldu÷u ve Ali b. Ebî Tâlib, iki çocu÷u
Hasan ve Hüseyin ile Ali Zeyne’l-Abidîn b. Hüseyin’in imam oldukla-
rı hususunda ittifak etmiúlerdir.
Fakat bunlardan sonraki imamet konusunda ihtilâf etmiúler;
Zeydiyye, imâmetin Zeyd b. Ali’ye ait oldu÷unu, di÷erleri ise Ebû
Ca‘fer Muhammed el-Bâkır ve bundan sonra da Ca‘fer es-Sâdık’a ait
oldu÷unu ileri sürmüúlerdir. Bunlar da daha sonra ikiye ayrılmıútır:
Birincisi, yedinci ømamın øsmâil b. Ca‘fer es-Sâdık oldu÷unu kabul

58 Bkz. Massignon, L., Annuaire du monde musulman, Paris 1929, s.24, 38.