Page 38 - Microsoft Word - orjinal
P. 38
38 øSLÂM HUKUK FELSEFESø
Mansûr (ö. 592/1196), el-Fetâva’l-Hâniyye; Zahîruddin Muhammed
el-Buhârî (ö. 619/1223), Fetâva’z-Zahîriyye; øbrahim b. Ali et-Tarsûsî
(ö. 798/1396), Enfâu’l-Vesâil ilâ Tahrîri’l-Mesâil olarak bilinen el-
Fetâva’t-Tarsûsiyye; øbn Alaaddin (ö. 800/1398), el-Fetâva’t-
Tatârhâniye; øbn Bezzâz olarak meúhur olan Hafızuddîn Muhammed
(ö. 827/1424) el-Fetâva’l-Bezzâziye, Hayrettin Munîf el-Farûkî er-
Remlî (ö. 1081/1671), el-Fetâva’l- Hayriyye; Muhammed Efendi el-
22
Ankaravî (ö. 1098/1687), Fetâvâ-yı Ankaraviyye; el-Fetâva’l-
23
Hindiyye ; Hamid Efendî b. Ali el-ømâdî’ 24 Fetâva-yı Hâmidiyye,
Muhammed Emin b. Abidîn (ö. 1252/1837), Tenkîhu’l-Hâmidiyye (el-
Fetâvâ'l-Hâmidiyye’nin özeti), Mısır Müftüsü ùeyh Muhammed el-
Abbâsî el-Mehdî, el-Fetâva’l-Mehdiyye fi’l-Vekâii’l- Mısriyye. 25
Bunların yanında geç dönem Hanefî bilginlerinin yazdıkları bazı
kitaplar da meúhur olmuútur. Simav veya Simavna kadısının o÷lunun
(ö. 818/1416 veya 823/1420) Câmiu’l-Fusûleyn; Molla Hüsrev’in (ö.
885/1481) Dürerü’l-Hükkâm ùerhu Gureri’l-Ahkâm; bu kitabın
hâúiyesi ùürünbülâlî’nin (ö. 1069/1659) Gunyetü Zevi’l-Ahkâm; Hale-
bî’nin (ö. 956/1549), Mülteka’l-Ebhur; bu kitabın Damat Efendi tara-
fından (ö.1078/1668) yapılan Mecmau’l-Enhur ve Muhammed
Alaaddîn el-Haskefî (ö. 1088/1678) tarafından yapılan Durru’l-
Müntekâ isimli úerhleri; Timurtâúî’nin Tenvîru’l-Ebsâr, bunun el-
Haskefî tarafından yapılan úerhi Dürru’l-Muhtâr ve bunun üzerine
Muhammed Emin b. Abidîn tarafından yazılan hâúiye Reddu’l-Muhtar
Ala’d-Dürri’l-Muhtâr ve øbn Abidin’in o÷lu Muhammed Alaaddin
tarafından yazılan tekmilesi Gurretü Uyûni’l-Ahyâr adlı eserler bun-
lardandır.
22 Sultan IV. Mehmet zamanında ùeyhulislâmlık yapmıútır. Bkz. Sami Bey, Kâmu-
su’l-‘lâm, østanbul 1306/1888, c. I, s. 439.
23 Bu eserle ilgili gerekli açıklama ileride yapılacaktır.
24 1137-1155 / 1724-1742 senelerinde ùam Müftülü÷ü yapmıútır.
25 1304/1886 senesinde bir araya getirilmiútir.