Page 211 - Microsoft Word - orjinal

SUBHø RECEB MAHMESÂNÎ 211

ve yemin. Bunların her biri ile bunlara ba÷lı olan tenakuz ve karîneler
gibi bazı konular kısaca izah edilecek; fer‘î meselelere girmeksizin,
genel kâideler ve bunların açıklaması çerçevesinde Mecelle’den bazı
örnekler verilmekle yetinilecektir. 138
B. økrar

1. økrarın etkisi
Davacının davasını ispatta en kuvvetli hukukî delil, davalının ikra-
rıdır. økrar, davalının iddia olunan úeyi itiraf etmesi veya kendi aleyhi-
ne úâhitlikte bulunmasıdır.
139
økrar, ikrarda bulunan hakkında ba÷layıcıdır. Mecâmi‘ ve Me-
celle’de bu hususla ilgili olarak, “Kiúi ikrarı ile muaheze olunur” de-
140
nilmektedir. Bunun úer‘î delili, “Ey iman edenler! Adâleti titizlikle
ayakta tutan, kendiniz, ana-babanız ve akrabalarınız aleyhinde de
141
olsa Allah için úahitlik eden kimseler olun” âyeti ile “aleyhinde bile
olsa hakkı söyle” hadîsi úerifidir. 142
økrarın sahih olması için, ikrarda bulunanın akıllı ve ergin olması,
ikrara zorlanmaması ve mahcur (kısıtlı) olmaması gerekir. Buna göre,
ikrara zorlanan, küçük, akılsız vb. mahcur olanların ikrarları geçerli
de÷ildir.
Davalının, baúkasının hakkıyla iliúkili kul hakları konusundaki ik-
rarından dönmesi geçerli de÷ildir. økrarda bulunan kiúi, zina ve içki
içme suçlarında oldu÷u gibi, ancak cezâî müeyyidesi olan ve fertler-
den birinin hakkı bulunmayan Allah hakları konusundaki ikrarından
vazgeçebilir.
økinci grup haklar konusunda, fakihlerin ço÷unlu÷una göre, ikrar-
dan dönülebilir. Nitekim bir hadiste, “(sübûtu) úüpheli olan had ceza-
143
larını kaldırınız; uygulamayınız” buyurulmuútur. Ancak Zâhiri
mezhebi mensuplarının da aralarında bulundu÷u bir kısım bilginler,

138 Mecelle’nin 13. ve 15. kitaplarına bakınız.
139 Güzelhisari, Menâfi, s. 331.
140 Md. 79.
141 Nisâ 4/135.
142 es-Suyûtî, el-Câmiu’s-Sa÷îr, n. 5004.
143 es-Suyûtî, el-Eúbâh, s. 84.