Page 183 - Microsoft Word - orjinal

SUBHø RECEB MAHMESÂNÎ 183

Daha sonra Hz. Ömer döneminde Basra, Hz. Osman döneminde de
Kûfe kadılı÷ı görevini üstlenmiútir. 6
ùâfiî mezhebine mensup Tacuddîn es-Subkî, küllî kâideler veya
el-eúbâh ve’n-nezâir konusunda eser veren en meúhur musannifler-
dendir. Sonra es-Suyûtî ve øbn Nuceym ondan nakilde bulunmuúlardır.
Daha önce es-Subkî ve eserlerinden bahsedilmiúti. Burada di÷er iki-
sinden kısaca bahsedilecektir.
Celâluddin es-Suyûtî veya el-Asyûtî, Asyût úehrinden olup, adı
Abdurrahman b.Kemal b. Muhammed’dir. Hicri 849 yılında do÷muú,
911’de vefat etmiútir. ùâfiî mezhebine mensup olup, yeterli ilmî biri-
kime sahip biridir. Tefsir, kıraat, hadis, hadis usûlü, fıkıh, fıkıh usûlü,
tarih, edebiyat, tasavvuf ve Arap dili alanlarında pek çok eser bırak-
mıútır.

En meúhur eserleri úunlardır: el-Itkân fî Ulûmi’l-Kur’ân;
Lübâbu’n-Nukûl fî Esbâbi’n-Nüzûl, Celaluddîn el-Mahallî’nin baúla-
dı÷ı ve kendisinin tamamladı÷ı Tefsîru’l-Celâleyn; Tenvîru’l-Havâlik
ùerhu Muvattâı øbn Mâlik; øs‘âfu’l- Mubatta‘ bi Ricâli’l-Muvattâ; el-
Hâúiyetu alâ Tefsiri’l-Beydâvî; et-Tevúîhu ale’l-Câmii’s-Sahîh; ed-
Dîbâc alâ Sahîhi Müslim b. el-Haccâc; Mirkâtü’s-Su‘ûd ilâ Süneni
Ebî Dâvûd; el-Leâli’l-Masnû‘a fi’l-Ehâdîsi’l-Mevdû‘a; ùerhu Süne-
ni’n-Nesâî ve ùerhu Süneni øbn Mâce; Muhtasaru’t-Tenbîh;
Muhtasaru’r-Ravda; el-Câmi‘ fi’l-Ferâiz; Muhtasaru øhyâi Ulûmi’d-
Dîn; Hüsnü’l-Muhâdara fî Ahbâri Mısr ve’l-Kâhire; Cemu’l-Cevâmi‘
veya el-Câmiu’l-Kebîr ve el-Câmiu’s-Sa÷îr vd. 7
Burada bizi ilgilendiren es-Suyûtî’nin el-Eúbâh ve’n-Nezâir adlı
eseridir. Bu eser küllî kâidelerin büyük bir ço÷unlu÷unu içinde topla-
mıútır.
es-Suyûtî’den sonra, Zeynelâbidîn b. øbrahim b. Nuceym el-
Hanefî gelir. øbn Nuceym olarak meúhurdur, Hicrî 970’de vefat etmiú-
tir. Hanefî fıkhında muteber kitaplar telif etmiútir. Bunların en önemli-
leri Bahru’r-Râik ùerhu Kenzi’d-Dekâik ve el-Eúbâh ve’n-Nezâir adlı
eserleridir. el-Eúbâh ve’n-Nezâir’in tertibi ve muhtevasının önemli bir

6 øbn Hallikân, Vefâyât, c. I,243; eú-ùirazî, Tabakâtu’l-Fukahâ, s. 12.
7 es-Suyûtî, Hüsnü’l-Muhâdara, c. I, s. 140 vd.