Page 177 - Microsoft Word - orjinal

SUBHø RECEB MAHMESÂNÎ 177

172
Aldı?)” adlı kitabında, iddet müddeti, süt emme süresi gibi bazı
meselelerde, iki hukuk arasında benzerlik bulundu÷una iúaret etmiú-
lerdir. Ancak, bunun gibi tâli meselelerdeki benzerliklerin önemi yok-
tur. Çünkü baúka konulardaki farklılıklar bundan çok daha önemlidir.
Örne÷in Yahudi hukukunda, dayı-kuzen gibi üçüncü dereceden
akrabalar arasında evlilik yasak de÷ilken, 173 øslâm dininde bu evlilik,
“Analarınız, kızlarınız, kız kardeúleriniz, halalarınız, teyzeleriniz,
erkek kardeú kızları, kız kardeú kızları... size haram kılındı” 174 âyeti
ile yasaklanmıútır.
Aynı úekilde, süt emme øslâm hukukunda evlilik engellerinden ka-
bul edildi÷i halde, Yahûdî hukukunda kabul edilmemiútir. 175
Son olarak, Roma ve Yahûdî hukuk sistemleri ile Fransa Medeni
Kanunu gibi bazı Latin kanunlarında, ölen kiúinin, bıraktı÷ı maldan
fazla olan borçlarını vârisin ödemesi gerekir. Buna karúılık øslâm hu-
kuku ile øngiliz ve Alman hukuku gibi bazı ça÷daú hukuklarda mirasçı
buna zorlanamaz. 176

F. Fethedilen Ülkelerdeki Roma Âdetleri
Roma örf ve âdetlerinin øslâm hukukuna etkisi, üzerinde durulması
ve araútırılması gereken bir konudur. øslâm hukukunun temel kayna-
÷ının Kur’an ve Sünnetteki nasslar oldu÷u sabittir. Hz. Peygamber’e
vahiy yoluyla gelen bu nasslar, øslâm’ın henüz Arap Yarımadasının
dıúına çıkmadı÷ı ve Roma kültürüyle karúılaúmadı÷ı bir dönemde, Hz.
Peygamber’den Müslümanlara ulaúmıútır. Bilindi÷i gibi Romalıların
Arap yarımadasına saldırma çabaları eskiden beri baúarısızlıkla sonuç-

172 øngilizce tercümesi için bkz. Young, F. M., Judaism and Islam, Madras 1898, s.
69,70.
173 Bkz. The Jevish Encyclopedia, “Marriage (Evlilik)” maddesi. Hasting, Dictionary
of the Bible; 25 Ekim 1333/1914 tarihli Osmanlı Aile Hukuku Kararnamesi, md.
22; R. Roberts, Social Laws of the Kur’an, London, 1935, s. 14; Eski Ahit,
Levililer, 8: 7-17, 20: 11-21; Tesniye, 22:30, 27: 20, 27: 22-23. Eski Ahit’in bu
bölümlerinde erkek veya kız kardeúin kızıyla evlilik, yasak evlilikler arasına zikre-
dilmemiútir.
174 Nisâ 4/23.
175 Osmanlı Aile Hukuku Kararnamesi, md:18, 26.
176 De Coulanges, La cité antique, s. 77; Sabri, Muhammed Hâfız, el-Mukâranât ve’l-
Mukâbelât, Kahire 1902, md. 331; er-Remlî, Hayruddin, el-Fetâva’l -Hayriyye,
Kahire 1311/1893, c. II, s. 64,73.