Page 176 - Microsoft Word - orjinal

176 øSLÂM HUKUK FELSEFESø

bunların hiçbirini tercüme etmemiú, hiçbirine atıfta bulunmamıúlardır.
Böyle bir úey yapmıú olsalardı, bunu açıkça söylerlerdi ve kitaplarında
bunun izlerine rastlanırdı. Nitekim farklı ilimler, felsefe ve edebiyatta
Yunan ve Perslerin kitaplarından tercüme yaptıklarını açıkça söyle-
miúlerdir. Aynı úekilde bunun eserleri kitaplarında, tercüme kitaplarda
ve bu dillerden alınan kelimelerde görülmektedir.
øslâm bilginlerini Roma hukukunu incelemekten alıkoyan sebep,
øslâm hukukunun, temelde Kur’an-ı Kerim üzerine bina edilmiú ilâhî
menúeli bir sistem oldu÷una ve yasamada mükemmel örnek oldu÷una
olan kesin inançlarıdır. Bu sebeple, hukuk alanında Müslümanların
haricindekilerden kaynaklanan her úeyi reddetmiúler ve bunları almayı
haram saymıúlardır. Von Kremer bizzat Romalıların øslâm hukukuna
etki etti÷ini iddia etmesine ra÷men, bu hususu kabul etmiútir. 170
Dahası, e÷er fakihler Roma hukuk kitaplarına âúina olsalardı, ora-
dan Romalıların hukuk alanında en büyük baúarıları sayılan borçlar
hukuku genel hükümlerini alırlardı ve fıkıh kitaplarında bu genel na-
zariyenin boúlu÷u oluúmazdı.

E. Yahûdî Hukuku ile øliúkisi
øslâm hukuku Roma hukukundan nasıl etkilenmiútir? Bu hangi
yolla gerçekleúmiútir? Von Kremer bu soruya cevap olarak etkinin
Yahudilik ve fethedilen beldeler yoluyla gerçekleúti÷ini söylemiú,
ancak bu hususta úüphe ve tereddütlerin bulundu÷unu da itiraf etmiú-
tir. 171
Etkinin Yahudilik yoluyla oldu÷u iddiasının cevabı kolaydır. Daha
önce de zikredildi÷i gibi, Müslüman usulcülerin tercih ettikleri görüúe
göre, “bizden öncekilerin úerîati, bizim de úerîatimizdir” kuralı fara-
zî/sanal delillerdendir. Bu nedenle, Yahudilikte kabul edilen bir hü-
küm, øslâm dininde kendisine uygun düúen bir nass veya icmâ ile des-
teklenmedikçe kabul edilmez.
Bazı araútırmacılar, özellikle Abraham Geiger “Was hat Moham-
med aus den Judenthum aufgenommen (Muhammed Yahudilikten Ne

170 Von Kremer, age, s.533-534.
171 “Zweifelhaft” (úüphe). Von Kremer, a.g.e., s. 537.