Page 120 - Türk Ortodoks Patrikhanesi

Türk Ortodoks Patrikhanesi 1 1 1

Bakanlar Kurulu Kararı öncesinde Rumca gazeteler Papa Eftim'in
de mübadeleyetabi olduğunu yazmışlardır. 23 Haziran 1 3 40 ( 1 9 24) ta­
rihli Keskin Gazetesinde bu konu ile ilgili olarak çıkan haber şöyledir
: "Papa Eftim Efendi de Mübadele Edilecek mi ?Yakında Keskin Rum­
larının mübadelesine başlanılacağı cihetle Keskin Metropoliti olan Pa­
pa Eftim Efendi'nin de mübadele edileceğini Rumca gazeteler yazıyor­
lar. Mübadele komisyonunda Yunan Murahhası olan Mösyö Gogos bu
hususta bir muharrlrimize şu sözleri söylemiştir : 'Keskin Rumları mü­
badeleye tabidir. Mübadeleleri de yakında yapılacaktır. Eğer Papa Eftim
Efendi Keskin'li ise o da Yunanistan'a gidecektir. Çünkü mübadele
mecburidir. Papa Eftim Efendi Yunanistan'a gitmez ise emirlerimize
mutavaat etmediğini Türk Hükümetine bildiririz. Eğer Hükümetiniz
burada kalmasına müsaade ederse bi't-tabi cebr-i isti' m al edemeyiz.
Dediğim gibi Papa Eftim Efendi' n in mübadelesi hükümetinizin tensip
( 1
ve arzusuna bağlı bir iştir." 4 3)
Papa Eftim ile birlikte 1 7 .2.340 tarih ve 1 2 77 numaralı kararname­
ye zeyl olarak alınan Bakanlar Kurulu Kararı ile Kayseri'deki Türk Or­
todoks Patrikhanesi kurucularından olan Bodrumlu İstimal Zihni'nin
de Papa Eftim ile aynı gerekçelere bağlı olarak mübadeleden istisna tu­
tulmasının İçişleri ve Dışişleri Bakanlıklarına bildirilmesi hüküm altına
alınmıştır< 144) .
Mübadele konusu Lozan anlaşmalarından önce Türkiye Büyük
Millet Meclisinde gündeme getirilmiştir. Mübadele konusunda ilk ola­
rak fikirlerini açıklayan Karahisarısahip Meb'usu Mehmet Şükrü Bey
bu konuyu şöyle dile getirmiştir : " ... Dini ekalliyetler meselesine ge­
lince bizim dinimizin icabatı olarak ve dünyada hiçbir milletin temin
etmeyeceği bir rahat ve istirahatle yaşayanbu muzır insanlar, bu mille­
ti mahvetmek için yapmadık şeneat, yapmadık cinayet bırakmamışlar­
dı ... Bunlar için yapılacak bir şey vardır; ' M übadele'. Efendiler, bunla­
rı mübadele etmek lazımdır. Yoksa yeni Türkiye devleti içinde, dini de
olsa, yeni ekalliyetler hukukunu tanımaya kati yen taraftar değilim. Bi-

( 1 4 3) Sakallı, Keskin Gazetesi, 76.
(144) B.C.A. 0.30.ı 8 .0l .013.25. 18.