Page 118 - Türk Ortodoks Patrikhanesi
P. 118
Türk Ortodoks Patrikhanesi 109
Madde-7. Muhacirler terkettikleri memleketin tabiiyetini kaybede
cekler ve azimet ettikleri memleketin tabiiyetini iktisap eyleyecekler
dir. İki memleketten bir veya diğerini akdemce terk etmiş ve henüz ye
ni tabiiyetlerini iktisap etmemiş olan muhacirler iş bu mukavelename
nin imzası tarihinde iş bu tabiiyeti iktisap eyleyeceklerdir.
Madde-1 1 . İş bu mukavelenamenin mevkii mer'iyete va'zından iti
baren bir aylık müddet zarfında Tarafeyni Aliyeyni Akideynden her bi
-
ri için dört ve 1 9 1 4 1 9 1 8 harbine iştirak etmemiş olan hükümet tebaası
arasından Cemiyeti Akvam meclisince intihap edilmiş üç azadan mü
rekkep ve Türkiye'de veya Yunanistan'da mün'akit olacak muhtelit bir
komisyon teşkil olunacaktır. Komisyonun riyaseti iş bu üç bitaraf aza
nın her biri tarafından münavebeten deruhte edilecektir ...
Madde-1 2 . Muhtelit Komisyon iş bu mukavelede mezkür muhace
rete Vekalet etmek ve onu teshil etmek ve dokuzuncu ve onuncu mad
delerde mezkur emvali menkule ve gayri menkullerin tasfiyesine teves
sül eylemek vazifesiyle mükellef olacaktır ... " ( 1 40)
Bu anlaşmanın imzalanmasının ardından karşılıklı olarak nüfus mü
badelesi başlamış, Anadolu'da bulunan Ortodoks nüfus Yunanistan'a
gönderilmiş, bunların yerine ise Yunanistan'dan mübadeleye tabi olan
kimseler getirilmiştir.
Mübadele başlamadan önce yapılacak olan mübadele ile ilgili şayi
alar duyulmaya başladığında, Kurtuluş Savaşında Türk Ordusunun ya
nında yer almış bulunan Anadolu Türk Ortodoksları, kendilerinin mü
badele harici kalacağı zannına kapılmışlardır. "Anadoluda Ortodoksluk ·
Sadası" Gazetesinde "Anadolu Türk'tiir" başlığı ile yazılan yazıda, mü
badelenin gerektirdiği göç ve bu göçün neticesinde değişik milletlerin
Anadolu' y a getirildiğinden bahisle şöyle denilmektedir: " .. .İşte ırk, li
san ve adet olarak Türk, din olarak da Ortodoks olan biz Türk Orto
doksların Türklüklerinde hiçbir kimse şüphe edemeyeceğinden, gerek
azınlıklar ve gerek mübadele hususlarının bizlere şamil olamayacağının
tabii bir iş olduğu hususunu Avrupa bilmedir ... " 041) .
( 1 40) Tosun, 66-74.
(141) Anadoluda Ortodoksluk Sadası, 7 Kanunusani (Ocak) 1923, Sayı: l4.