Page 125 - Türk Ortodoks Patrikhanesi

1 1 6 Dr. Mustafa BAŞ

yanmışlar, kendilerinin Y u nan ahlak ve karakteriyle katiyen bağdaşa­
madıklannı, onların içinde hala yabancı gibi kaldıklarını, buradan edin­
dikleri terbiye, adet ve ananeleri orada muhafaza ettiklerini ve daima
vatan hasretiyle yandıklarını büyük bir üzüntü ile anlatmışlardır (l 58) .
Bu insanlar gittikleri Batı Trakya'da biraz da Anadolu'yu hatırla­
mak için olsa gerek"Karaman" adını verdikleri bir yerleşim birimi kur­
muşlardır. Bütün uyum gayretlerine rağmen Yunanistan' da horlanan ve
aynına tabi tutulan bu insanların bir kısmı da Avrupa'nın çeşitli ülkele­
rine dağılmışlardır0 59) .

2- Patrikhanenin Cemaatini Kaybetmesi ve
Fener Karşısında Zayıflaması
Anadolu'da yeni kurulmuş bulunan ve Kurtuluş Savaşı esnasında da
yapmış olduğu faaliyetler ile büyük yararlıklar sağlamış bulunan Türk
Ortodoks Patrikliği, karşılıklı nüfus mübadelesi neticesinde büyük bir
darbe almış ve binlerce üyesini yitirmiştir. Anadolu' daki Türk Ortodoks
nüfusun mübadelesinin getirmiş olduğu bir diğer sonuç da, cemaati kal­
madığı için, yeni kurulmuş bulunan patrikhanenin kapatılması olmuştur.
Lozan sonrasında patrikhanenin kapatılma kararı Fener Patrikhanesinde­
kileri sevindirmiş, bu fırsatı değerlendirerek, cemaatlerine bu patrikhane­
nin er geç kapatılacağı sözlerini yerine getirdiklerini söylemişlerdi ı-< 160) .
Papa Eftim'i Fener Patrikhanesinin yeni Patrik seçimi öncesinde
özel olarak çağırıp, bu konularda gerekli girişimlerinde bulunmak üze­
'
re İstanbul a gitmesini isteyen dönemin Başbakanı Fethi Bey, Patrikha­
nenin kapanma konusunu bir emri vaki olarak kabul etmesini söylemiş,
kendisini teselli edici sözlerde bulunmuştur 0 61) .
Papa Eftim, gitmiş olduğu İstanbul'da Galata civarındaki Orto­
dokslar ile İstanbul'un değişik bölgelerindeki Türk Ortodoksları bir
araya toplayarak İstanbul'da yeniden cemaat oluşturmuş, Anadolu'da

( 158) Eröz, 65-66.
(159) Bkz. Aksiyon Dergisi, 30.
(160) Bkz. Cihangir, 99.
(161) Cihangir, 99.