Page 69 - islam tarihi ve tarihcileri.indd

İslam Tarihi ve Tarihçileri | 69

dır. Edebiyatçının tenkit ve tahlil yönüyle şahsiyeti, bu
konuda güzelliklerin ve eşitliklerin açıklanması, çirkin
ve iyinin yerleri gibi şeylerin edebiyat sanatında büyük
yeri vardır. Biyografi kitaplarına has olmasa bile, hadis-
çileri taklit etme edebiyatçıları bu noktaya getirmiştir.
Bu metod ise, o asırda telif edilen edebiyat kitaplarının
usullerinden olagelmiştir.
Cahız'ın, "el-Beyan Vet- Tebyin" , Ibn-i Kuteybe'nin
"Uyun el-Ahbar"l okunduğunda, üstün kudretlerine,

ilim ve edebiyatta maharetlerine rağmen müelliCerinin,
eserlerinde kişiliklerini öne çıkardıkları bariz bir şekil-
de görülmez. Şayet Cahız'ın "el-Beyan Ve't-Tebyin"i in-
celendiğinde, muhaddisler hakkında seçip ve topladığı
bilgilerin dışında, kendisiyle ilgili verilmesi gereken
çok az bilgi bulabilirsin.

Her ne olursa olsun, zaman içinde bu tür çalış-
malarda gelişip çoğalmıştır. Kitaplar, alfabetik sıraya ve
asırlara göre tertip edilmiştir. Nahivcilerin tabakat ki-
tapları, Şafii, Maliki, Hanefi alimlerinin tabakat kitapla-
rı gibi her ilmin ayrı ayrı biyografi kitapları yazılmıştır.
Şia'nın tabakatı, Mutezile'nin tabakatı gibi akaid kitap-
larının yazarları, benimsedikleri görüşlere ayrılmışlar-
dır. Bağdat alimleri, hakkında yazılmış "Tarih-i Bağdat"
gibi, her beldenin alimlerinin tarihleri ile ilgili kitaplar
tanzim edilmiştir.