Page 34 - islam tarihi ve tarihcileri.indd

34 | Ahmet Emin

İbn-i Hişam'ın almadığı bu haberlerin bazısı, Ta-
beri tarihinde ve İbn-i İshak'a nispet edilen diğer tarih-
lerde kalmıştır.
İbn-i İshak'ın, kitabının birinci kısmında isnad
senedi az, ikinci kısmında çok, özellikle son kısmında
daha çoktur. O, Asım bin Ömer'den ve Abdullah bin
Ebubekr'den, çoğunlukla da Zühri'den rivayette bulun-
muştur. Zübeyr oğullarından ve onların azatlılarından
bir çoklarıyla görüşmüş, onlardan Hişam bin Urve ve
Urve bin Zübeyr'in bilgilerini almıştır. Aynı şekilde İbn-
i İshak, Yahudi, Mecusi ve Hıristiyanlarla da görüşmüş
ve onlardan bilgiler nakletmiştir. Bir kısım Ehl-i Kitap
alimlerinden, Tevrat ehlinden, Acem olaylarını bilen-
lerden de nakillerde bulunmuştur. İbn-i İshak, bu saha-
da Vehb bin Münebbih'e halef olmuş ve onun yolundan
yürümüştür. Bazen Vehb'den de nakillerde bulunmuş-
tur. Belki de İbn-i İshak, İncil ve Tevrat'tan harfiyyen
nakilde bulunan ilk kimsedir. Bu sebeple bazıları onu
ayıplamışlardır. İbn-i Nedim: "İbn-i İshak, Yahudi ve
Hıristiyanlardan haber taşır ve kitaplarında onları ön-
ceki ilim ehli olarak isimlendirirdi." demektedir. Yine o,
İbn-i İshak hakkında şöyle demektedir: "Şiirler yazılır
ona getirilir, kendisinden bunları kitabına alması iste-
nir, o da kitabına alırdı. Bu yüzden kitabını, şiir ravile-
31
rinin katında skandal sayılan şiirlerle doldurdu."
İbn-i Hişam ve Taberi, bu şiirlerden bir kısmı-
nı ondan naklettiler. Çoğunlukla İbn-i Hişam, İbn-i
İshak'ın zikrettiği şiirleri rivayet ederken şöyle diyordu:
"Şiir âlimlerinin bir çoğu bu kasideyi inkar ederler." Ta-
bakat eş-Şuara’nın yazarı Muhammed bin Sellam el-
Cumahhıyyı de, onu aynı şekilde tenkit etmektedir.
Özetle İbn-i İshak, haberlerini zikrettiği konu-
da rivayet edilen şiirleri toplamayı uygun görmüştür.
31 Fihrist, 92