Page 30 - islam tarihi ve tarihcileri.indd

30 | Ahmet Emin

İBN-İ İSHAK
Asıl ismi, Muhammed bin İshak bin Yeshar’dır ve
Mevalidendir. Dedesi Yeshar, Irak’da Ayn-ı Temr’de esir
edildi, sonra Medine'ye getirildi. İran asıllı ve Kays bin
19
Mahzeme bin Muttalip bin Abd-i Menaf'ın azatlısı idi.
İbn-i İshak Medine de büyüdü. Kabul edilen görüşe
göre o, 85 H. senesinde doğdu. Gençliğinde, kadınla-
ra laf atmakla itham edildi. Onun bu durumu Medine
Valisine bildirildiğinde huzuruna getirilmesini emret-
ti. Güzel yüzlü idi, onu sopa ile dövdürdü ve mescidin
arka tarafında oturmasını yasakladı. 20

Çoğunlukla Medine âlimleriyle beraber oldu ve
onlardan hadis öğrendi. Kasım bin Muhammed bin
Ebubekr, Eban bin Osman, Muhammed bin Ali bin Hü-
seyin bin Ali bin Ebu Talip, Abdurrahman bin Hürmüz,
Abdullah bin Ömer’in azatlısı Nafi ve ibn-i Şihab ez-
Zühri’den hadis dinledi. H.115 senesinde İskenderiye’ye
gitti ve Yezid bin Ebu Hubeyb’in hadis derslerine iştirak
etti, daha sonra Medine ye geri döndü.

O, hadisleri, özellikle de megazi ile ilgili olanları-
nı toplamış, bu yanıyla da tanınmıştır. Şafii’den, “kim,
megazide bilgi sahibi olmak isterse, o Muhammed bin
İshak’ın çevresindekilerdendir.” dediği rivayet edil-
21
miştir.
Medine’de ona, iki büyük alim karşı çıkmıştır.
Bunlar, Hişam bin Urve ve Malik bin Enes’dir. Hişam’ın
düşmanlığının sebebi, İbn-i İshak, bazı haberleri Fatı-
ma binti Münzir’in, Esma binti Ebubekr’den rivayet-
leriyle nakletti. Fatıma ise Hişam’ın eşidir. Bu Hişam’a
bildirildiğinde inkar ederek “Allah düşmanı yalancı

19 Hatip el Bağdadi, I/215
20 İbn-i Nedim, 92
21 Hatip el Bağdadi