Page 88 - Microsoft Word - orjinal
P. 88
88 øSLÂM HUKUK FELSEFESø
1
Bundan sonra ùâfiî usul bilginlerinden biri olan el-Mustasfâ adlı
eserin yazarı Ebû Hâmid el-Gazâlî (ö. 505/1111); Kitâbu'l-Mahsûl fî'l-
Usûl'ün yazarı Ebû Abdullah Muhammed b. Ömer Fahreddîn er-Râzî
(ö. 606/1209); el-øhkâm fî Usûli'l-Ahkâm'ın sahibi Seyfeddin el-Âmidî
2
(ö. 631/1233); Minhâcü'l-Vusûl ilâ ølmi'l-Usûl'ün yazarı Kâdi Abdul-
lah Ömer el-Beydâvî (ö. 685/1286); Nihâyetü's-Sûl fî ùerhi Minhâci'l-
Usûl'ün sahibi Cemaleddîn el-Esnevî (ö. 772/1370); Cemu'l-
Cevâmi‘in yazarı ve babası Takiyyüddîn'in baúladı÷ı el-øbhâc ùerhu'l-
3
Minhâc'ı tamamlayan Tâceddîn es-Sübkî (ö. 771/1369) meúhur ol-
muútur.
Hanefî usulcülerden, Kitâbu'l-Usûl’un yazarı el-Pezdevî meúhur
olmuútur. Onun yazdı÷ı bu eser, en-Nesefî tarafından el-Menâr adlı
eserde, bu da øbn Melek tarafından Kitâbu Menâri'l-Envâr adlı kitapta
úerh edilmiútir. Aynı úekilde øbn Aynî de bu eseri úerh etmiútir. Ayrı-
4
ca, Tenkîhu'l-Usûl'un yazarı Sadruúúeria Ubeydullah ibn Mes‘ûd (ö.
747/1346); Kitâbu't-Tahrîr'in yazarı Kemâlüddîn Muhammed ibn
5
Hümâm (ö. 861/1456); Kitâbu Muslimu’s-Subût'un yazarı
Muhibbullah b. Abduúúekûr el-Behârî de (ö. 1119/1707), Hanefîlerden
úöhret bulan âlimlerdendir. Son iki kitap, Hanefî ve ùâfiî metodu üze-
rine yazılmıútır.
Mâlikîler'den el-Âmidî'nin el-øhkâm adlı eserinin muhtasarı
Müntehâ's-Sü’l ve’l-Emel'in yazarı Cemâlüddîn Osmân b. el-Hâcib (ö.
646/1248) ve meúhûr el-Muvâfakât ve el-ø‘tisâm adlı eserlerin sahibi
6
Ebû øshâk øbrâhîm eú-ùâtıbî el-Gırnâtî, (ö. 790/1388) úöhret bulan
usul âlimlerindendir. Hanbelîler'den øbn Teymiyye ve øbn Kayyim el-
Cevziyye, Zâhirîlerden øbn Hazm meúhurdur. 7
1 Önceki bölümde bu kitap tanıtılmıútı.
2 Bu kitap, Ermevî'nin Hâsıl adlı kitabının özetidir. Hâsıl ise, er-Râzî'nin Mahsûl adlı
kitabının özetidir.
3 Bu iki kitap hakkında, daha önce gerekli açıklamalar yapılmıútı. Cemu'l-Cevâmi‘
adlı kitabı Celâleddîn el-Mahallî úerh etmiú, el-Bennânî de bu úerhe bir hâúiye yaz-
mıútır.
4 Daha önce, Kitâbu'n-Nikâye Muhtasari'l-Vikâye'nin yazarı olarak geçmiúti.
5 Daha önce, el-Bidâye úerhi Fethu'l-Kadîr'in yazarı olarak geçmiúti.
6 Hayatı için bkz. el-Tinbektî, Neylü'l-øbtihâc, s. 46.
7 øbn Teymiyye, øbn el-Kayyim ve øbn Hazm, geçen bölümde izah edilmiúti.