Page 70 - Microsoft Word - orjinal

70 øSLÂM HUKUK FELSEFESø

kitabı tedvin etmiútir. Söz konusu eserde, evlilik, boúanma, nesep,
vesâyet, hacir, hibe, vasıyyet ve miras konuları iúlenmiútir. Daha sonra
bu kitap Mısır ùer‘î Mahkemelerinde ve di÷er øslâm ülkelerinde itimat
edilen bir eser haline gelmiútir.
1910 yılında yayımlanan, ùer‘î Mahkemelerin Tertibine dair
lâyihânın 280. maddesi uyarınca, Mısır’da Hanefî mezhebinin tercih
edilen görüúlerinin uygulamada esas alınması kuvvetlenmiútir. Ancak,
1920 yılında çıkarılan 25 sayılı kanunla yeni bir düzenleme yapılmıú
ve nafaka, iddet ve kayıp gibi belirli bazı meselelerde Mâlikî, ùâfiî ve
di÷er mezheplerin görüúlerinin uygulanması hükmü getirilmiútir. Bu
arada, 6 A÷ustos 1943 tarihinde çıkarılan Mısır Miras Kanunu’nu da
anmak gerekir. 107
Mısır’da, Selefiyye Hareketi veya Selef-i Salih Mezhebi adı al-
tında yeni ıslahat hareketi bulunmaktadır. Bu ıslahat hareketini Seyit
Cemalettin el-Afgânî (1839–1897) ve kendisinden sonra da talebesi,
Mısır müftüsü ùeyh Muhammed Abduh yürütmüútür. Bu hareketin
prensipleri, kitaplarda, konferanslarda ve makalelerde; özellikle, Mu-
hammed Reúit Rıza’nın 1897’de Kahire’de çıkarmıú oldu÷u el-Menâr
adlı dergide yayınlanmıútır.
Selefiyye mezhebi, Kur’an ve Sünnete dönmeyi, dinle ba÷daútırı-
lamayacak olan bid‘at, hurâfe ve katılıkla mücadeleyi ve her türlü kör
taklide karúı çıkmayı öngörür. Zira “kendinden baúkalarının tavırlarını
benimseyen taklitçi milletlerin bünyelerinde, düúmanların yol bulabi-
lecekleri delikler ve gedikler bulunur. Onların kalpleri vesvese alanları
ve desise hazineleri olur. Hatta kalpleri, taklit ettiklerini yüceltme,
kendileri gibi olmayanları ise aúa÷ılama duygularıyla doludur; hakir
gördükleri ve bütün iúlerini küçümsedikleri kendi toplum fertlerine
karúı ise hırçındırlar.” 108
Selefiyye mezhebinin Vehhâbilik veya Yeni Hanbelîlik hareketine

107 Bu kanunun rakamı 77’dir. Aylar sonra tatbik edilmek üzere, 12 A÷ustos 1943
tarih ve 92 sayılı Resmî Gazetede yayımlanmıútır. Bu kanun, 48 maddeden oluú-
maktadır.
108 el-Urvetü’l-Vüskâ, Mecmûatü’l-Matbaati’l-Ehliyye, Beyrut 1933, s. 66. Bu, Cema-
leddin el-Efgânî ve Muhammed Abduh’un 1883 yılında Paris’te çıkarmıú oldukları
bir dergidir. Sekiz ayda 18 sayı çıkarılmıútır.