Page 71 - Microsoft Word - orjinal

SUBHø RECEB MAHMESÂNÎ 71

109
yakın oldu÷u görülür . Zira her iki mezhep, dinin üzerine bina edil-
di÷i iki esas olan Kur’an-ı Kerim ve sahih Sünnete dönmeyi, içtihadı
bu esas üzere bina etmeyi, taklitçi fakihlerin donuk görüúlerini bir
kenara bırakmayı savunurlar.
Buna göre Selefiyye hareketi, farklı øslâm mezheplerinin birleúti-
rilmesini savunur. Zira “øslâm ümmeti, ne bir mezhebi taklit edenleri
taklit etmenin a÷ırlı÷ını taúıyabilir; ne de, evlili÷e iliúkin, ailevî veya
mali maslahatlarını, geniú veya dar çerçeveli herhangi bir mezhebin
110
kitaplarını anlamaya ba÷layabilir.” Bunlar aynı úekilde, øslâm hu-
kuku modern hayatla birlikte yürümektedir demekte ve günümüzdeki
ticari hayatın ihtiyaçlarının gerektirdi÷i muâmelelerin ço÷unun meúrû
oldu÷una dair fetvâlar vermektedirler. Çünkü “Akıl ile nakil çeliúti-
÷inde, aklın kabul etti÷i tercih edilir”. Bu øbn Teymiyye’nin sözleriyle
örtüúmektedir; øbn Teymiyye; “øslâm hukukunda sahih nakiller, daima
111
do÷ru düzgün anlayıúla uyuúur” demektedir.
Ezher ùeyhi Merhum Muhammed Mustafa el-Merâgî’nin (ö.
1945) yapmıú oldu÷u ıslahat, irúat ve yönlendirme faaliyetleri, bu ya-
rarlı hareketin sonuçlarındandır; hukuk, e÷itim ve yayıncılık konusun-
daki övgüye de÷er geliúmeler de, el-Merâgî’nin eseridir. Bir grup ilim
adamını, kendisini temsil etmek üzere, mukayeseli kanun hakkında
1937 yılı A÷ustos ayında Lahey’de düzenlenen uluslararası konferan-
sa göndermiútir. Gönderilen bilginler, øslâm hukukunda cezaî ve me-
denî sorumlulu÷u açıklamıú; øslam hukukunun Roma hukukunun etki-
sinden uzak, müstakil bir hukuk sistemi oldu÷unu, yenilik ve geliúme-
lere yatkın oldu÷unu teyit etmiúlerdir. Konferans, øslâm hukukunun,
modern hayatın ihtiyaçlarına uygun olarak, kendi kendine geliúebile-
ce÷ini karara ba÷lamıútır. Bunun yanında, gelecek konferanslarda,
øslâm hukukuyla ilgili konularda, kullanılan dilin yanında Arapça’nın
da kullanılması önerilmiútir.
Aynı úekilde, baúkanlı÷ını Merhum el-Merâgî’nin yaptı÷ı ve üye-
leri arasında Mısır Müftüsü ùeyh Abdülmecid Selîm ve Baúhâkim

109 Bkz. el-Menâr, yıl. 1345/1926, s.3.
110 Bkz. el-Menâr, yıl 1345/1926, s.158.
111 Abduh, Muhammed, Kitâbu’l-øslâm ve’n-Nasraniyye Maa’l-ølmi ve’l-Medeniyye,
Matbaatü’l-Menâr, 1350/1931, s.56.