Page 73 - Microsoft Word - orjinal

SUBHø RECEB MAHMESÂNÎ 73

göre úerîat, ulusal gururu, Arap dilini, dini ve gelenekleri muhafaza
etmektedir; onda bütün yönleriyle ça÷daú medeniyet ve ulusal kalkın-
ma için uygun olan hazine ve servetler bulunmaktadır. Ona yöneliú,
hem yabancılardan kurtuluú ve Mısır’ın Do÷u’da lider bir ülke olarak
konumunu güçlendirme anlamına gelecek, hem de her yasama faaliye-
tinin baúarılı olabilmesi için gerekli olan yönetenler ile yönetilenlerin
e÷ilimleri arasındaki uyumu sa÷layacaktır.
Mısır Medenî Kanunu’nun hazırlanması için, 1936 yılında ilk ve
1938 yılında da ikinci komisyon oluúturulmuútur. Aynı yılın sonların-
da, Dr. Abdürrezzâk es-Senhûrî’nin baúkanlı÷ında tekrar bir komisyon
teúekkül ettirilmiútir. Yaklaúık iki yıl sonra, bu komisyon çalıúmalarını
tamamlamıú, ardından da, çok kıymetli açıklayıcı notlarla eser zengin-
leútirilmiútir.
1591 maddeden oluúan bu yeni kanun, üç kaynaktan yararlanmıú-
tır: Mukayeseli hukuk, Mısır mahkeme içtihatları ve øslâm hukuku. Bu
kanunda, hakların kötüye kullanılması, temyiz yoklu÷unun sorumlu-
lu÷u, borcun havâlesi, ansızın meydana gelen kazalar, ölümcül hasta-
lıklar, aldatma, zamanaúımı, úuf‘a, hibe ve di÷er konularla ilgili ayrın-
tılı hükümler, øslâm hukukundan alınmıútır. Aynı úekilde bu kanunun
birinci maddesinde, hâkimin, kanunda açık hüküm bulunmaması ha-
linde øslâm hukuku prensiplerinden ilham alarak hüküm verebilece÷i
kabul edilmiútir. 115
D. Türkiye

Daha önce, Osmanlı devletinin, Batı hukukundan yararlanarak dü-
zenlemiú oldu÷u kanunları ve sonra da Mecelle’yi nasıl tedvin ettikle-
rini anlatmıútık. ùimdi, bundan sonra Türk hukukunda meydana gelen
düzenlemelerden kısaca bahsedece÷iz.
Türkiye’de yeniden do÷uú hareketi, 1908 senesinde, Abdülhamit
döneminde, iktidara karúı yapılan ihtilâl ile baúlamıútır. Bu ihtilâl,
bilinen Meúrutiyet hareketini do÷urmuútur. Tabiîdir ki, Türk halkının
e÷ilimi, o zamandan beri, yeniliklerden ve miras olarak devralınan

115 Bkz. Dr. es-Senhûrî’nin, 24 Nisan 1942 tarihinde, Mısır Mülkiye Co÷rafyası Ce-
miyeti’nde yapmıú oldu÷u konuúma, Mecelletü’l-Kanûn ve’l-øktisâd, Sene 12,
s.551-570.