Page 54 - Türk Ortodoks Patrikhanesi

Türk Ortodoks Patrikhanesi 45

Eftim yapılan bu faaliyetlere karşı çıkarak gönderilen tamimi dikkate
almamış ve Milli Mücadelenin yanında yer almıştır. O, Fener Rum Pat­
rikhanesinin tamimlerine nasıl karşı çıktığını şu satırlarda dile getirmek­
tedir: "Ben o zaman Ankara'da Keskin'de metropolit vekili bulunuyor­
dum. Bu tamimi (Rum Patrikhanesinin yayınladığı) biz, ne dine, ne
mantığa, ne insanlığa uygun bulduk ... Bunu cemaatimizin muvaffakiye­
tiyle protesto ettik. Patrikhanenin bu emri hilafında da İstanbul'da top­
lanan ve bilahere İngilizler tarafından dağıtılan Meclisi Mebusan seçim­
lerine, hatta Müslüman Türk cemaati tarafından seçilmiş bir müntehib­
i sani sıfatıyla bil fiil iştirak ettik ... Mustafa Kemal Paşa'nın Anadolu'ya
geçip Erzurum ve Sivas Kongreleri yapılıp milli harekete bir mevcudi­
yet verildikten sonra Keskin' de yapılan bir miting sırasında İs tan bul
Hükümetini tanımayıp Gazi Mustafa Kemal Paşa'yı tanıdığımı ve ancak
ondan emir alabileceğimi bildirdim." (86)
Papa Eftim, 1919 yılında Milli Mücadelenin yanında olduğunu ve
Anadolu Hıristiyanlannın da kendisiyle beraber olmaları ve Fener Patrik­
hanesinin yanında olmamaları gerektiğini, patrikhanenin asimile politi­
kası uygulayarak Kiliseyi siyasete alet ettiğini bütün Anadolu Ortodoks
ve cemaat kiliselerine yayınladığı birinci beyannamesinde dile getirmek­
tedir. O, aynca Dünya Kiliseleri ve Anglikan Kilisesi Başepiskoposuna
da birer mektup göndererek Hıristiyanhğın sevgi dini olmasına rağmen,
Fener Patrikhanesinin bu ilkenin aksine yıkıcı faaliyetlerde bulunduğunu,
Anadolu' da verilen mücadelenin bir milletin var oluş mücadelesi oldu­
ğunu belirtmiş, Fener Patrikhanesi tarafından söylenen sözlerin ve yapı­
lan propagandanın nazar-ı itibara alınmamasını talep etmiştir (88) .
Papa Eftim'in yürüttüğü bu çalışmalar neticesinde, Fener Rum Pat­
rikhanesinin Milli Mücadele karşıtı olarak yürüttüğü faaliyetlere katıl­
mayan Anadolu Hıristiyan Cemaatleri, yeni kurulmuş bulunan Ankara
Hükümetine bağlılık dilekçeleri gönderilmiştir. Papaz Germanos'un

(86) Elöve. 363.
(87) Beyannamenin metni için bkz. Hakimiyet-i Milliye, 30 Teşrinisani (Kasım) ı92ı; Anactoıu·cta
1
Ortodoksluk Sadası, 30 Mart 1338 ( 1922), Cihangir, 3ı-33 ; Ekincikli, 177- 7 9
(88) Mektubun tam metni için bkz. Anadoluda Ortodoksluk Sadası, 6 Ağustos- 13 Ağustos- !O Ey­
lül 1922, Sayı:4-5,8