Page 196 - Türk Ortodoks Patrikhanesi
P. 196
Türk Ortodoks Patrikhanesi 187
ma'', Moskova'yı "Mukaddes T o prak'', Romanın varisi ve İmparatorluk
misyonunu devam ettirmeyi üstlenen kurum olarak kabul etmiştir(88).
Rus Ortodoks Kilisesi, Türk dünyası ile en çok ilişkiler içinde olan
bir kurum olmuştur. Korkunç İvan (IV. İvan. 1 5 47 1 584) döneminde,
-
Kazan Devletinin Ruslar tarafından işgal edilmesinden başlamak üzere
Rus Kilisesinin, Türk topluluklarına karşı çok aşırı baskı ve yıldırma po
litikaları ile yürüttüğü misyonerlik faaliyetleri, aynı zamanda bir Rus
laştırma politikasını da içermektedir.
Korkunç İvan, Kazan üzerine yaptığı savaşını Haçlı Seferi gibi ka
bul etmiş, Kilise adına yapmıştır. O, savaş kampanyasından önce, Hıris
tiyanlık ve kutsal kiliseler için ıstırap çektiğini ifade etmiş, zaferden
sonra da Rusya'nın yeni üyelerinin "gerçek Tanrı"yı bilmelerini ve ebe
9
diyete kadar Kutsal Üçlemeye dua etmelerini istemiştir<B >.
1
Kazan'ın işgalinden sonda Korkunç İvan'ın 2 Ekim 5 52 tarihinde
başlattığı bir uygulama ile Hıristiyanlığı kabul etmeyen ahalinin malla
rı elinden alınarak vatanlarından uzaklaştırılmıştır. Baskıya maruz ka
lanlar arasında Hıristiyanlığı kabul eden kimselere malları geri verilmiş
tir. Vatanlarından uzaklaştırılanların yerlerine Rus ve Hıristiyan nüfus
yerleştirilerek nüfus dengesi Müslüman nüfus aleyhine bozulmuştur.
Ruslar, bununla da yetinmeyip dini asimilasyon ve Ruslaştırma faali
yetlerine de girmeye başlamışlardır. 1 5 55 yılında Kazan'da bir Orto
doks Piskoposluğu kurularak başına Guri isimli bir misyoner Piskopos
atanmıştır. Guri, Kazan' da 'ilk olarak üç manastır ve bunların içinde üç
okul yaptırmış, görünüşte dinden çıkmış Tatar, Çuvaş Türkleri için açı
lan okullarda, zorla veya gizlice kaçırılmak ya da aldatılmak suretiyle
yerleştirilen Müslüman Tatar çocukları eğitilmiştir. Değişik dünyevi
menfaatler, arazi tahsisi ve vergi muafiyeti gibi imkanlar sağlanarak,
90)
Müslümanların Hıristiyanlaştırılmasına çalışılmıştır< .
Rus Kilisesi, Müslüman olan Türklerin dışında Eski Türk Dini ina
nışındaki Altay, Çuvaş, Yakut, Hakas ve diğer Türk Boylarına yönelik
(88) Bkz. Aydın, "Doğu Batı Hıristiyanlığı", 146-147.
(89) Bkz.Betül Arık, 73.
(90) Mustafa Erdem, Kırgız Türkleri, Ankara 2000, 7.