Page 198 - Türk Ortodoks Patrikhanesi

Türk Ortodoks Patrikhanesi 189

Her ne kadar 1997 yılında Ukrayna'nın Karadeniz kıyısındaki Ode­
sa Şehrinde yapılan "Karadeniz'i Kurtaralım" amaçlı Din, Bilim, Çev­
re Sempozyumunda her iki patrik arasında görüşmeler yapılmış, Mos­
kova Patriği Alexios; "bu görüşmede ikili ilişkiler, Ortodokslararası iş
birliği ve kilisenin koyduğu kurallara muhalefet problemleri üzerinde
durulduğunu" belirtmiştir. Bununla birlikte Patrik Alixios, Fener Patri­
ğini gönderdiği bir heyetle limanda karşılatmış, kendisi de kilisede bek­
lemiştir. Bölünmüş durumdaki Ukrayna Patrikliğinin üzerindeki yetki
konusunda da her iki patrik arasında görüşmeler yapılmıştır (94) .
Fener Rum Ortodoks Patrikhanesi karşısında yıllardan beri nüfuz
ve egemenlik mücadelesi veren Rus Ortodoks Patrikhanesi, kendi ege­
menliği altında bulunan cemaatinin üzerindeki nüfuzunun kaybolma­
ması için her türlü yola başvurmaktadır. Tarihi örnekler; bize, Rus Or­
todoks Patrikhanesi'nin Hıristiyanlaştırdığı Türk Boylarını asimile etti­
ği gibi, aynı zamanda onbrı zaman zaman kendi soydaşlarına karşı as­
ker olarak da kullandığını göstermektedir ..

c- Hıristiyan Türk Birliğinde Patrikhanenin Rolü
Türk Ortodoks Patrikhanesi kurulduğu dönem itibarıyla, Anadolu sı­
nırları içinde bulunan Türk asıllı ve Rum Ortodoks Patrikhanesinin yıkı­
cı faaliyetlerini desteklemeyen insanların birlikteliğinden ortaya çıkmış­
tır . 19. yüzyılda milli özelliklerin öne çıkmasıyla oluşturulan Patriklikler,
bu konuda Türk Ortodoks Patrikhanesi için bir örnek teşkil etmiştir. Bo­
lu Mebusu Cevat Abbas, Türk Ortodoks Patrikhanesinin kurulması aşa­
masında,Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına verdiği tezkerede,
Anadolu Türk Ortodoks Patrikliği ihdasının Yunanlıların ve Rum Patrik­
hanesinin Anadolu, Kafkasya, Rumeli ve bütün Türk Ortodokslar üze­
rinde oynamakta oldukları oyuna set çekeceğini, Balkanlarda Dobruca
ve Tuna Boylarında yaşamakta olan Hıristiyan Türkler üzerindeer geç
tesir yapacağını ve bu insanların kendilerini imhaya çalışanlar karşısında
kuvvet bulacağını, Fener karşısında istiklal mücadelesi veren Bulgar Ki­
lisesince de bu kuruluşun olumlu karşılandığını belirtmiştir( 95) .

(94) Bkz. http:://www.turk-yunan.gen.tr/turkçe/makaleler/din_bilim_çevre.html, 1 - 2.
(95) Bkz. B.C.A. 1 8 .94.4.1921.