Page 175 - Türk Ortodoks Patrikhanesi

166 Dr. Mustafa BAŞ

yüzyıllarda Bulgarların baskılarına dayanamayarak, Tuna Irmağını ge­
çerek Rusya'ya yerleşmişler ve Besarabya'yı yurt edinmişlerdir. Rus
propagandalarıyla Ruslaştırılmak istenmişler ve onlar tarafından sınır
2
muhafızı olarak kullanılmışlardır< ü ) . Besarabya'ya yerleştikten sonra
üzerlerinde Rus papazlarının etkisi artmış, bu etki ile günümüze kadar
gelmişlerdir. Gagavuzlar, bu etki neticesinde Provoslav dini denilen
Rus Hıristiyanlığını benimsemişler ve bugün Kşinev Metropolitliği yo­
luyla Moskova Patrikliğine bağlıdır. Gagavuzlar'ın büyük çoğunluğu
Ortodoks olmakla birlikte, son zamanlarda aralarında Baptist, Adven­
2
tist Protestanlığın da yayıldığı gözlenmektedir< ı ı .
Gagavuzlar, Sovyetlerin dağılmasından sonra Milli mücadeleye gi­
rişmiş ve Gagavuz Yeri Cumhuriyetini kurmuşlardır. Onlar, 1990 yılın­
da Ekim ayında secimle Milli Meclislerini oluşturmuşlardır. 1 9 9 1 yılı­
nın aralığında yaptıkları seçimde de Stefan Topal Mihailoğlu'nu Cum­
hurbaşkanlığa, Mihail Kendigelen i Meclis Başkanlığına, Fodor Mono­
'
lov'u da Başbakanlığa getirmişlerdir (22 l.

2- Çuvaşlar
Çuvaşlar, Orta İdil (Volga) bölgesinde yer alan Rusya Federasyo­
nu' una bağlı özerk Çuvaşistan' d a yaşamaktadırlar. Çuvaşlar,
l .340.000 olan Çuvaşistan nüfusunun bir milyona yakınını oluştur­
(
maktadır 23 l.
Çuvaşlar, İdil Bulgarları döneminde bu devletin sınırları içinde ya­
şayan bir Türk halkıdır. İdil Bulgarları, İslamiyet'i din olarak benimse­
dikten sonra Müslüman olanlar Tatar, Başkurt olarak; Müslüman olma­
yanlar da Çuvaş olarak anılmıştır. İdil Bulgarları Devletinde İslam'ı ka­
B
bul etmeyen, ekseriyetini de u lgar ve Suvar (Sabir-Sihir) Türklerinin
oluşturduğu Türkler; İdil'in daha batı ve ortasına çekilerek yeni bir
(20) Tanyu, 78.
(21) Göngör, "Eski Sovyetler Birliğinde Gayri Mülim Türkler", Türk Dünyasının Dini Meselele­
ri, 161.
(22) Bkz. Aygil, 76.
(23) Harun Güngör, "Çuvaşların Dini Durumu", Dinler Tarihi Araştırmaları 1, Ankara ı 998, 249