Page 130 - Türk Ortodoks Patrikhanesi

Türk Ortodoks Patrikhanesi 1 2 1

Baba' dır. Bunun için tesliste tam bir uyum vardır. Teslis anlayışının bü­
7
tün unsurları ve özellikleri konsillerde karar altına alınmıştır< >.
İnancın temelini oluşturan üç unsur şunlardır.

a- T a nrı (Baba)

Teslisin birinci ve asıl unsuru Tanrı (Baba) dır. Hıristiyanlığın, Ya­
hudilik ve İslam'la paylaştığı temel inancı Allah'ın tek oluşudur. Hıris­
tiyanlar, Allah'ın ebedi, her şeye muktedir, her şeyi bilen, evreni ve
içerdiği her şeyi yaratan, her yerde hazır ve nazır, hayatı ihsan eden
merhametli ve bağışlayıcı yüce ve fakat içkin (mündemiç), her şeye üs­
tün Rab, kıyamette tüm insanlığın adil yargıcı, ebedi mükafatı veya ce­
zayı veren tek varlık olduğuna inanmaktadır<S J . İstaııbul' un Fethinden
sonra Patrik olarak seçilen ve Fatih Sultan Mehmet tarafından geniş
yetkilerle tayin edilen Gennadios'un Fatih Sultan Mehmet için hazırla­
dığı Ortodoks İtikatnamesinde bu anlayış şöyle dile getirilmektedir:
"İtikadumuz bunun üzerinedür kim Allah vardır, halık-ı cümle mevcu­
d a ttu; kim yoktan var eyledü. Ne cisimdür, ne cismanidür; Hayydür akıl
gibi ve hem akildür akla benzemez; Kamil ve Mükemmil, Alim, Basit,
K a dim bila nihaye. Alem içündür, dışındadur, lamekandur. Her yerde
hazırdur. İş bu zikrolunan sıfatlar Allah ' a mahsustur. Bunlarla mahlu­
kat mümtaz olur, dahi neki bunlara benzer varsa. Y a ni alinıdür ve Ha­
limdür, gerçektür. V e gerçek kendidür. Ne kadar haslet varsa mahluka­
tında taksim olunmuş mecmuu ali mertebe ile kendinde mevcuttur. İş bu
zikrolunan hasletler mahlukunda da vardır."(9)
Ortodokslara göre Tanrı, yaratıcı olmakla birlikte alemin ve yarattı­
ğı şeylerin içerisindedir. Varlığını her şeyde sürdürmektedir. Bu özelli­
ği ile Tanrı, daima insanla birliktedir; insan da Tanrı ile birlikte oldu­
ğundan Tanrı, her yerde hazır ve nazırdır( I OJ. Tanrı, bir olduğu halde

(7) İnanç ve Uygulamalar, 1 .
(8) Thomas Michel, Hıristiyan Tanrı Bilimine Giriş, İstanbul 1992, 55-56
(9) Ragıp Özdem, "'Gennadios İtikatnamesi", Ülkü, Ankara 1938, C.X, Sayı:60, 535.
(10) Timothy Ware, The Orthodox Church, London 1997, 209 ; Demetrious J. Constanıelos.
1
Uderstanding The Greek Orthodox Church, Massachusetts 9 98, 47.