Page 46 - islam tarihi ve tarihcileri.indd

46 | Ahmet Emin

rihçilerden nakille Makrizi'de ve Hatip el-Bağdadi'nin
“Tarihi Bağdad”ında görmekteyiz. Bu gibi meseleler,
Belazuri’yi “Fütüh el-Buldan” olarak bilinen kitabını
bu sahada yazmaya götürmüştür. Bu doğrultuda, hadis
kitaplarının büyük kısmı bu gibi tarihi meseleleri içer-
mektedir. Şüphesiz hadis, yasamanın kaynaklarından
biridir. Bu sebeple hadis kitaplarında, Savaş hükümleri,
Savaş, Eman, Sulh, Cizye ve hükümleri, Ganimet, Fey
ve buna benzer meselelerle ilgili bölümler ve fasıllar bu-
lunmaktadır.
2- Diğer bir sebep de, birinci sebebe bağlı olarak
gelişen, Müslümanlar arasındaki ihtilaf olaylarıdır. Pey-
gamberin vefatının akabinde, hilafeti kimin üstlenece-

ği konusunda Ensarla Muhacirler arasındaki ihtilaCar,

Hz. Ali ile Hz. Aişe arasındaki ihtilaCar, Hz. Osman ile
katilleri arasındaki ihtilaCar, Hz. Ali ile Hz. Muaviye

arasındaki ihtilaCar, Emevilerle Abdullah bin Zübeyr
arasındaki ihtilaCar (Emevilerle Şia arasındaki ihtilaf-

lar), Emevilerle Abbasi propagandistleri arasındaki ih-

tilaCar, Abbasilerle Aleviler arasındaki ihtilaCar. Bütün
bu olayların hepsi, Müslümanlar arasında kelami mese-

lelerde ihtilaCara sebeptir. İmam Kureyşden mi, yoksa
bütün ümmetin hepsinden mi? Hz Ali ve neslinden mi,
yoksa bütün Müslümanlardan mı? gibi ihtilaCardan,

Şia, Hariciler ve diğer pek çok mezhep ortaya çıkmıştır.
Her fırka, kendi görüşünü tarihi hadiselerle destekle-
meye, tarihi hadiseleri tahlile ve illetlerini araştırmaya
mecbur hissetmiştir.
Tarihi hadiseler, yasamanın kaynağına ilk sebep ol-
duğu gibi aynı zamanda itikadın da kaynağı idi. Bundan
dolayı hadis kitaplarında da bu gibi tarihi meselelerde
fasıllar ve bölümler görülmektedir. Hilafet ve Emirlik
fasılları, Kureyş’in imameti faslı, kimin imametinin
sahih olacağı faslı, imam’a itaat faslı, imamların ve