Page 47 - islam tarihi ve tarihcileri.indd

İslam Tarihi ve Tarihçileri | 47

emirlerin avaneleri, sahabenin fazileti fasılları gibi.
Fitne konusunda da büyük bir bab bulunmaktadır. Bu
bab’ın hepsi, Hz.Osman’ln öldürülmesi, Cemel vak’ası,
Haricilerle savaş, Yezid b. Muaviye ve İbn-i Zübeyr,
Haccac ve Beni Mervan'a biat etme gibi, Mü'minlerin

arasındaki ihtilaCarın tarihleridir. Bu hadiselerde söy-
lediğimizin doğruluğunu buluruz ki o da, bu olayların,
bu gibi siyasi meselelerde her fırkanın kendi inancını
desteklemesine kaynak teşkil etmesidir.
3- Bir üçüncü sebep ise, fetih haberlerini rivayet
etmeye ve onun üzerinde durmaya götürdü. Bu sebep
de, fetihlerde, dini bağlılığın yanında kabilevi bağlılığın
da egemen olmasıydı. Savaşlarda insanlar, kendilerini
kabilelerine yaslarlardı. Her kabilenin savaşta bir yeri
vardı. Aynı şekilde o kabilenin, İslam adına savaştığı
sancağı gibi kendi adına da savaştığı bir sancağı bulu-
nurdu. Bazı özel günlerinde kabileler, Temim kabile-
si şu günde şöyle başarılıydı, bir başkası da bir başka
günde şöyle başarılıydı diye zaferleri ile öğünürlerdi.
Bu şekilde cahiliye günlerinde olduğu gibi, kabilenin
övünç günlerini yad ederlerdi.

Her kabile, kendi olaylarını rivayete ve zaman za-
man da o rivayetlere katkıda bulunma konusunda çok
titiz davranır, bilgileri selef, halefe teslim ederdi. Bu da,
şiirler ve rivayet yoluyla gelen haberleri ezberleme ve
yayma gayretini doğururdu. Şairler ise kabilelerinin
övünmelerini olduğu gibi alırlar ve kasidelerinde onu
nazım haline getirirlerdi. Hasımlarına karşı bu şiirlerle
övünürler ve onları tenkitte yine bu şiirleri kullanırlar-
dı.
Kabile bağlılığı bölge bağlılığına dönüşünce, ha-
berlerin rivayeti de bu bağlılığa tabi olmuştur. Aynı
kandan olmalarına rağmen Kufeliler, Basralılara; Bas-
ralılar, Kufelilere; Basra Temimileri de, Kufe Temimile-