Page 29 - Microsoft Word - orjinal

øKøNCø BÖLÜM
Tarihi Bakıú

I- øslâm Mezhepleri
A. øslâm Hukukunun Do÷du÷u Ortam
øslâm’dan önce Câhiliye döneminde Araplar, yarımadalarında ve
çevresinde, basit ve hemen hemen ilkel bir hayat yaúıyorlardı. Arap
toplumu, merkezi otoriteden yoksun da÷ınık kabilelerden oluúmaktay-
dı. Kabile ve kabile asabiyeti toplumsal hayatlarının temelini oluútu-
ruyordu. Kiúi akrabalık, evlatlık, antlaúma veya velâyet anlaúmasıyla
kabilenin mensubu olur ve her konuda kabilesinin yanında yer alır ve
yabancı saldırılara karúı korurdu. Kabileler arasında savaúlar yaygındı.
Bu savaúlar neticesinde mallar ya÷malanıyor, erkekler esir ediliyor,
kadınlar esir alınarak köleleútiriliyordu.
Aile düzeni bozuk ve kadın da çok de÷ersizdi. Âdetler, utanma
veya fakirlik sebebiyle do÷du÷unda kız çocu÷unun öldürülmesine,
sınırsız olarak çok evlili÷e, mut’a ve geçici nikaha izin vermekteydi.
Ayrıca erkek, herhangi bir kayıt ve úart olmaksızın boúama hürriyetine
sahip, kadın da miras hakkından mahrumdu.
Muâmelâtla ilgili kâideler örfî idi. Örf ise mübâdele, alıúveriú, zi-
raat ortaklı÷ı, faiz ve di÷er akitlere imkân tanıyordu.
Hz. Muhammed b. Abdullah (a.s.), miladî 610 yılında peygamber-
lik görevi ile geldi÷inde Arapların içinde bulundukları durum buydu.
1
øslâm hukuk tarihi böylece baúladı. Kur’an øslâm hukukunun temel
kayna÷ıdır. Kur’an, 22 seneden biraz fazla sürede nâzil olmuútur. Bu-

1 Bkz. el-Hudarî, Muhammed, Tarihu’t-Teúrî‘i’l-øslamî, Mısır 1926; Abdulkadir, Dr.
Ali Hasan, Nazratün Âmme fî Tarîhi’l-Fıkhi’l-øslâmî, Kahire 1942, c. 1; es-Subkî,
es-Sâyis, Tarihi’t-Teúri‘i’l-øslâmî, Mısır 1939; Ahmed Emin, Fecru’l-øslâm, Kahire
1933; Duha’l-øslâm, Kahire 1934-36; es-Suyûtî, Celaluddin, Hüsnü’l-Muhâdara,
Kahire, ts., ve di÷er tabakât kitapları.