Page 202 - Türk Ortodoks Patrikhanesi

Türk Ortodoks Patrikhanesi 193

Ürgüp yöresindeki Ortodoksların örf, adet ve gelenekleri anlatılır­
ken, düğün merasimi, kız istenmesi, gelinin eve girmesi ile ilgili motif­
lerin bugün hala Anadolu'da yaşayan gelenekler olduğu görülmekte­
dir( 98) . Gerek bu gelenekler, gerek kullanılan dil, aile ve şahıs isimleri
itibariyle Rumlar'dan farklı oldukları görülmektedir.
Türk Ortodoks patrikhanesinin dini konularda Rum Ortodoks Pat­
rikhanesinden ayrıldığı en önemli farklılık dil konusudur. Türk Orto­
dokslar, tarih boyunca ibadetlerini hep Türkçe ile yapmışlar, Rumca'yı
öğrenememişlerdir. Rumca'yı öğrenme zorluğunu Zincidere Manastı­
rındaki eğitim faaliyetlerini anlatırken Stamatopoulus şöyle dile getir­
mektedir: "Türkçe konuşan kızlar Yunanca öğrenmekte başarısızdılar.
Öyle ki tatiller bitip Zincidere okuluna geri döndüklerinde, onlar ko­
nuştuğu Yunanca'nın bir kelimesini anlayamaz duruma geliyorlar­
dı."( 99) Tarihi kaynaklar bize çok açık olarak bu insanların dini hayatla­
rını devam ettirebilmeleri için yazılmış Türkçe din kitaplarının varlığını
bildirmektedir( lOOl. Bir dörtlükte içinde bulundukları bu durumu şöyle
dile getirmektedirler.
"Kerçi Rum isek de Rumca pilmez Türkçe söyleriz,
Ne Türkçe yazar okuruz ne de Rumca söyleriz.
Öyle bir mahludi hattı tarikatımız vardır
Hurufumuz Yunanice Türkçe meram eyleriz( 101 J.
Papa Eftim, milli idealinin bir neticesi olarak yıllardan beri yap­
mak istediği bir uygulamayı hayata geçirmek istemiş, bütün kutsal
ayinlerde okunan duaları ve ilahileri Türkçe 'ye çevirerek bir ayin esna­
sında cemaatin tepkisini ölçmek için okumuş ve olumlu tepki almıştır.
Daha sonra bütün ayinleri Türkçe ile icra etmeye başlamıştır. Bunun

(98) Görücü usulü ile kız istenmesi, nişan için gidildiğinde hediyelerin götürülmesi, nişanlılık sü­
resi esnasında nişanlıların, ancak bir akraba yanında görüşmeleri, gelinin eve girerken kuca­
ğında çocukla girmesi, gerdekten sonra çömlek kırılması gibi gelenekler halen Anadolu'da de­
vam eden geleneklerdir. (Bkz. Stamatopoulos, 33-35.)
(99) Stamatopoulos, ı 8.
( 100) Bkz. Eröz, 35-42.
( 10ı) Eröz, 42.