Page 187 - Türk Ortodoks Patrikhanesi
P. 187
1 7 8 Dr. Mustafa BAŞ
Romanya Patrikliği : Kilisenin kuruluşu ilk yüzyıldaki misyoner
lerin Romanya kıyılarına gelmelerine dayanmaktadır. 1 3 59 yılında İs
tanbul'un yönetimi altına girmiş, 1 8 85 yılında yapılan anlaşma ile oto
sefal, 1 9 25 yılında da patriklik yapılmıştır. Unvanı; "Bükreş Baş Pisko
posu, Transilvanya Metropoliti ve Romanya Patriği" dir.
Bulgaristan (Eksarhlığı) Patrikliği : Bulgarlar Hıristiyanlıkla Bi
zans Misyonerleri aracılığı ile tanışmışlardır. Kilisenin 864 yılında ku
rulduğu tahmin edilmektedir. Bir süre bağımsız kilise olarak kalmış, Bi
zans işgali ile bu duruma son verilmiştir. 13. yüzyılda Tımova Patrik
hanesinin kurulması ile Bulgar Kilisesi yeniden bağımsız olmuştur. Os
manlı Hakimiyeti döneminde yine bağımsızlığına son verilerek Fener'e
bağlanmış, 1 8 70 yılında ise Bulgar Piskoposlar Fener'e karşı bağımsız
lık isteklerini dayatmışlardır. Bunun üzerine 8 72 yılında Bulgar Kilise
1
sinin kuruluşu tamamlanmıştır. Fener, Bulgar Kilisesinin halkların bir
birine karşı rekabet ve düşmanlığını kışkırttığı gerekçesiyle mahkum et
miş. Otosefalliğini 1 9 45 yılında tanımıştır. Bulgar Eksarhl ünvanı ile
anılan Bulgar. Metropoliti, l 96 l yıldan sonra Patrik unvanını almıştır.
Unvanı ; "Sofya Metropoliti ve Tüm Bulgaristan Patriği" dir.
1 9 22 yılında Anadolu Türk Hıristiyanları tarafından kurulmuş bulu
nan Türk Ortodoks Patrikhanesi hala resmen tanınmamaktadır.
Otosefal (Bağımsız) kiliseler ise; Gürcistan Kilisesi, Kıbrıs Kilise
si, Yunanistan Kilisesi, Polonya Kilisesi, Arnavutluk Kilisesi'dir. Oto
nom olarak varlığını devam ettiren kiliseler ise Çekya ve Slovakya Ki
lisesi ile Finlandiya kilisesidir (67) .
İ
İ
İ
Ü
B- HIR ST YAN T RK B RL İGİ NDE
İ
Ü
İ
İ
T RK ORTODOKS PATR KHANES 'N N ROL Ü
Üçüncü bin yıla girilen bu günlerde dünya çok hızlı cereyan eden
olaylara sahne olmuştur. 1 9 80'li yıllardan sonra başlayan globalleşme
ile yıkılmaz zannedilen Sovyetler Birliği yıkılmış; yıkılan bu İmparator
luktan bağımsız ve yarı bağımsız bir çok devlet ortaya çıkmıştır. Ortaya
(67) Kiliselerle ilgili gen. bil. için bkz:Benlisoy Macar, 9-18.