Page 27 - Hz_Nuh

26 Prof. Dr. Mustafa ERDEM

26
uygun olan tevhid dinidir. Nitekim Kur’an-ı Kerim’de hanif
27
kelimesi, İslam ile eş anlamlı olarak kullanılmıştır. Benzer
şekilde Kur’an-ı Kerim, Araplardan putlara tapmayan, Yahudi
ve Hıristiyan olmayan, bir tek ilahın varlığına inanan ve O’na
kulluk eden bir cemaate işaret eder ki, bunlar “hunefa” veya
“ahnaf” diye bilinmektedir. Bunlar Yahudi ve Hıristiyan olma-
dıklarını, İbrahim’in dinini takip ettiklerini ve Yüce Allah’a
28
şirk koşmadıklarını söylemiştir.
Haniflerin inanç esasları, din anlayışları, tanrı tasavvurları ve
tevhid telakkileri hakkında Cahiliye Dönemi’nde bulunma-
yan bilgiler sadece İslam kaynaklarında yer almaktadır. Buna
göre; Cahiliye Arapları nazarında sünnet olan ve Kâbe’yi ta-
vaf eden herkes Haniftir. Bazı eserlerde putlara tapmamak/
Allah’a ortak koşmamak, tevhid inancına sahip olmak, cünüp-
lükten temizlenmek, putlara kesilen kurbanlardan yememek
29
de Hanifliğin şartlarından gösterilmektedir. Haniflikte Al-
lah’a, meleklere, kitaplara ve peygamberlere iman ile birlikte
30
ahiret, cennet, inancı da bulunmaktadır. Bütün bunların ya-
nında Haniflerin sahip olduğu tevhid inancı dışında inanç ve
ibadetleri, tabi oldukları kitap veya kitaplar hakkında yeterli
bilgi bulunmamaktadır.
Kur’an-ı Kerim’de geçen hanif kelimeleri bir bütün olarak in-
celendiğinde Hanifliğin müstakil bir din olduğu ve bu kelime-
nin aynı zamanda bütün peygamberlerin tebliğ ettiği tevhid
inancı manasına kullanıldığı görülmektedir. 31

26 Kuzgun, “Hanif”, s. 16/35; Kur’an Yolu, s. 1/219.
27 Bk. Âl-i İmran, 3/67.
28 Bk. Bakara, 2/135.
29 Kuzgun, “Hanif”, s. 16/37-38.
30 Şaban Kuzgun, İslam Kaynaklarına Göre Hz. İbrahim ve Haniflik, İstanbul,
2015, s. 174-180.
31 Kuzgun, Hz. İbrahim, s. 166.