Page 26 - Hz_Nuh
P. 26
Hz. NUH 25
Haniflik, Yüce Allah’ın başlangıçtan itibaren insanın tabiatına
ve fıtratına uygun olarak bildirdiği, bütün sahte tanrıları red-
dederek kayıtsız ve şartsız Yüce Allah’a teslimiyeti emreden,
kulluğu yalnızca Allah’a hasretmeyi ifade eden tevhid dini
yani asli din olup İslam ile eş anlama gelmektedir. 23
Haniflik, Allah’ın birliğine dayanan ve bütün elçileri ile gön-
derdiği İslam dinini ifade eden temel bir kavramdır. Bazı
âlimler, Hz. Muhammed’in (sav) “Her doğan fıtrat üzere do-
ğar…” hadisinden hareketle fıtratı Haniflik olarak değerlen-
dirmiş ve Allah’ın bütün kullarını Hanif tabiat üzere yarattı-
ğını söylemiştir. Bu konuya açıklık getirmek üzere sahabeden
Iyaz b. Hımâr’dan, Allah Resûlü’nün bir konuşmasında asha-
bına şunları söylediği rivayet edilmiştir:
“Rabbim, bana öğrettiklerinden sizin bilmediklerinizi bugün
size öğretmemi emretti. (O, cc. şöyle buyurdu): Bir kula ver-
diğim her mal helaldir. Ben kullarımın hepsini Hanif olarak
yarattım!” Nitekim “(Habibim) sen yüzünü bir Hanif olarak
24
(dini sadece Allah’a has kılarak) dine, Allah’ın o fıtratına çevir
25
ki, O insanları bunun üzerine yaratmıştır.” Bu hadis ve ayet
çerçevesinde konu üzerinde çalışanlar, din ile fıtrat arasında-
ki sıkı ilişkiye dikkat çekmiştir.
Hanif kelimesi Kur’an-ı Kerim’de bir taraftan Hz. İbrahim’in
imanını ifade etmek için ve müşrikliğin karşıtı olarak kulla-
nılırken diğer taraftan Hz. İbrahim’in Yahudi ve Hıristiyan
olmadığı, Ehl-i Kitabın Hanifler olarak Yüce Allah’a kulluk
etmekle emir olundukları vurgulanmaktadır. Ayrıca Hz. Mu-
hammed’e ve ona uyanlara Hanif olarak Yüce Allah’a kulluk
etmeleri emredilmiştir. Dolayısıyla Haniflik Yüce Allah’ın
başlangıçtan itibaren insanlara bildirdiği, insan fıtratına en
23 Sinanoğlu, “İslam”, s. 23/1; Hadislerle İslam, s. 1/360.
24 Müslim, “Cennet”, 63; İbn Hanbel, 4/162.
25 Rum, 30/30.