Page 206 - Türk Ortodoks Patrikhanesi

S O NUÇ

Türk topluluklarını kazanma yönünde İslam, Budizm, Maniheizm, Ya­
hudilik ve Hıristiyanlık gibi dinlerin mensuplarının büyük gayretleri olmuş­
tur. Bu dinlerden Hıristiyanlık, ikinci yüzyıldan itibaren Türk Boyları ara­
sında yayılma amacı gütmüştür. Orta Asya' da ve Balkanlarda yoğunlaşan
Hıristiyan misyonerlerinin faaliyetleri neticesinde, Rusya, Kuzey Kafkas­
ya, Hazar Ülkesi ve Balkanlardaki Türk Boylarının bir kısmı Hıristiyanlığı
benimsemişlerdir. Rum Ortodoks Patrikhanesinin etkisiyle Hıristiyanlığı
din olarak benimseyen Uzlar, Peçenekler, Kumanlar gibi Türk boylan, Bi­
zans Devletinin bu boylardan kurtulma ve kendini savunma politikası doğ­
rultusunda Anadolu'nun değişik yerlerine yerleştirilmiş, kültürel yapılarını
bozmaksızın Osmanlı Dönemine kadar varlıklarını devam ettirmişlerdir.
Osmanlı Devleti, bünyesinde farklı dinlere ve farklı anlayışlara sahip
grupları bir arada barındırmıştır. Farklı kültürler ve dini anlayışlar, inanışla­
rını hiçbir baskı altında olmaksızın devam ettirmişlerdir. Anadolu'ya geldik­
leri tarihten itibaren Türkçe'den başka bir dil ku!lanmayari ve Karamanlı­
lar olarak bilinen, Türk asıllı Hıristiyanlar da aynı mezhepten olmaları sebe­
biyle Osmanlılar tarafından Rum Ortodoks Kilisesine bağlanmışlardır. Türk
olduklarında şüphe olmayan bu insanlar, tarihi süreç içerisinde Fener Pat­
rikhanesi tarafından aralarındaki dini bağ kullanılarak, yoğun Helen propa­
gandasına tabi tutulmuşlar, kendilerinin Türkçe konuşan Rumlar olduğuna
inandırılmışlardır.
Osmanlı Devletinin zayıfladığı dönemlerde Fener Rum Ortodoks Pat­
rikhanesi, kendisine tanınan imtiyazlardan faydalanarak Osmanlı Devleti
aleyhine faaliyetlerde bulunmuş, Mora İsyanı'nın patlak vermesinde ve Ba­
ğımsız Yunanistan'ın kurulmasında önemli rol üstlenmiş, 1. Dünya Savaşı
sonrasında da bu faaliyetlerini artırarak devam ettirmiştir. Patrikhane, Kur­
tuluş Savaşı yıllarında da Yunan Ordusunu desteklemiştir.