Page 208 - Türk Ortodoks Patrikhanesi

Türk Ortodoks Patrikh:>nesi 199

numunu biraz daha geri plana itmiştir. Buna rağmen onlar, Fener Patrikha­
nesi ile olan mücadelelerini bırakmamışlar, günümüze kadar attığı her adı­
mın takipçisi olarak Türk kamuoyunu aydınlatmayı bir görev bilmişlerdir.
Patrikhanenin başına, Papa Eftim'in ölümünden sonra, büyük oğlu Dr.
T u rgut Erenerol (il Papa Eftim), Turgut Erenerol 'un ölümünün sonrasında
da kardeşi Selçuk Erenerol Patrik olarak geçmiştir. Selçuk Erenerol da, ge­
çirdiği bir kalp krizi neticesinde 20 Aralık 2002 tarihinde vefat etmiştir.
Patrikhane, Turgut Erenerol döneminde de etkin rol üstlenememiş ve
Devlet nezdinde Cumhuriyetin ilk yıllarındaki nüfuzlu günlerine döneme­
miştir. 1960 İhtilali sonrası Alparslan Türkeş Başbakanlık Müsteşarı ola­
rak görev aldığında Patrikhanenin devlet nezdinde yeniden itibar kazan­
ması için çaba sarfetmiş, ancak yurt dışına gönderilmesi sebebiyle bu ça­
lışmalar yarım kalmıştır.Sovyetler Birliğinin dağılmasından sonra Alpars­
lan Türkeş, Patrik Turgut Erenerol ile bir çalışma yaparak Gagavuz Türk­
lerinden bir grubu İstanbul'a getirip Patrikhanenin cemaat yönünden güç­
lenmesini hedeflemişse de bunu gerçekleştirememiştir.
Türk Ortodokslarının dini olarak Fener Rum Ortodoks Patrikhanesi ile
aynı inancı esas almakta, aynı sakramentler kutsamakta ve aynı ayinleri
yapmaktadır. Ancak Türk Ortodokslar, bariz bir şekilde tarihleri ibadet di­
li Türkçe'yi kullanmaları, bağlı bulundukları milletin örf adet ve gelenekle­
rini devam ettirmeleri, ruhani memurların meşru ticaretle meşgul olmaları­
na serbestlik tanımaları, ruhanilere sakal bırakma mecburiyeti koymamala­
rı, din adamlarının yükselmesi için evli olmama şartını koşmamaları, papaz
olacakların baba ve dedesinin Türk Ortodokslarından olmaları, namuslu ve
iyi bilinir olması, Türkçe konuşup yazan kimselerden bulunması gibi şart­
lar istenmesi farklılıklar olarak ortaya çıkmaktadır. Zaman içinde belki sak­
ramentlerin ve diğer dini görevlerin yerine getirilmesi noktasında, Türk Or­
todoksların kendilerine has uygulamaları, her iki Patrikhane arasında dini
yönden de millilik arz eden bir ayrılığı ortaya koyacaktır.
Büyük kesimi Müslüman olan Türk Dünyasındaki Hıristiyan Türk
boylan, kÜltürel varlıklarını günümüze kadar devam ettirmişlerdir. 1990'lı
yıllarda Türk Dünyasının büyük bir kısmını içinde barındıran Sovyetler
Birliğinin dağılması, bağımsız ve yan bağımsız bir çok devletleri ortaya çı­
karmıştır. Hıristiyan Ortodoks olarak varlığını devam ettiren, başta Gaga-