Page 19 - Türk Ortodoks Patrikhanesi

10 Dr. Mustafa BAŞ

da Bayan Kağan'ın bulunduğu dönemlerde Bizans l a karşılaşmışlar,
'
Bizans'tan yıllık vergi ve kendileri için toprak talebinde bulunmuşlar­
dır. İmparator Justinyanus bu teklifi red etmiş, Avar akınlarını durdur­
mak için Slav asıllılardan Avarların önünde bir set oluşturmaya çalış­
mıştır. Avarlar bu setti kısa zamanda yıkarak Aşağı Tuna'ya inmişler ve
Bizansla sınır komşusu olmuşlardu-< 17).
Avarlar, İran'daki Sasani'lerle ittifak kurarak, i zans'a karadan ve
B
denizden saldırmışlardır. Heraklius'un İmparator olması üzerine Bi­
zans, Göktürklerle veya bir başka rivayete göre Hazarlarla anlaşma
(
yapmış ve bu ittifakla İranlıları yenmiştir l8) . İran'lıların yenilmesi üze­
rine uzun süre İstanbul'u kuşatan Avarlar donanmasızlık yüzünden ba­
şarısız olmuş ve zor şartlar altında da geri çekilmiştir. Bu olay Avarla­
rın nüfuz ve itibarını da zayıflatmıştır. Avar Hakanının 630 yılında ölü­
mü üzerine bu devlete bağlı kitleler, Bizans'ın da teşviki ile ayaklan­
mışlar, yapılan iç ve dış mücadeleler neticesinde zayıflamışlar ve Bal­
kanlardaki hakimiyetlerini kaybetmişlerdir09 l.
Avarlar, 791 yılında iyice zayıflamış, Büyük Şarl ve oğlu tarafından
(20
büyük bir yenilgiye uğratılmışlardır l. Bu çöküş süresi içerisinde Hı­
ristiyanlığın da ülke içerisinde nüfuz bulduğu ve misyonerlik faaliyeti­
nin arttığı belirtilmektedir. 795 yılında siyasi egemenliğini kayıp eden
Avar Hükümdarı istemeyerek de olsa Hıristiyanlığı kabul etmek zorun­
da kalmıştır. Bu durum, Avarların yok olmasının başlangıcını teşkil et­
miştir. Avar Hakanlarından Tudun 799 yılında vaftiz olmuş, ancak da­
ha sonra bağımsızlık için Şarlman hakimiyetine başkaldırmıştır. Bu
ayaklanma Avarların son direnmesi olmuştur. Devam eden ayaklanma­
ların bastırılması neticesinde Zorlan adındaki Avar Hakanı yenilmiş ve
teslim olmayı kabul etmiştir. Teslim olduktan sonra o, T e odor adıyla
21 )
vaftiz olarak Şarlman'a tabi olmuştur< .
Hıristiyanlığı kabul etmiş olan Türk boylarından birisi de Peçenek­
lerdir. Güney Rusya'da göçebe hayatı yaşayan Peçenekler, 1 0 46'dan

(17) İbrahim Kafesoğlu, Türk Milli Kültürü, Ankara 1977,142.
(18) Bkz. Kafesoğlu, 143; Eröz,10.
(19) Bkz. Kafesoğlu, 144.
(20) Bkz. Eröz,10.
(21) Bkz. Ekincikli, 59-60.